مشخصات پژوهش

صفحه نخست /تحلیل دگرگونی الگوی مهاجرت ...
عنوان تحلیل دگرگونی الگوی مهاجرت داخلی کشور با تاکید بر مهاجرت های شهری
نوع پژوهش مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها مهاجرت، الگوی مهاجرت، مهاجرت روستا-شهری، توسعه شهرنشینی.
چکیده دوران جدید توسعه جوامع با پدیده بهبود شاخص های بهداشتی و زندگی و شتاب یافتن رشد جمعیت در سراسر جهان همراه بود و همزمان زمینه ها و انگیزه های اقتصای و اجتماعی و عوامل جابجایی جمعیت بسیار گوناگون و مهاجرت به مثابه انتخابی آسان تر از همیشه نمودار شد؛ از این رو مهاجرت به عنوان یک مشخصه بارز و یک ضرورت در همه کشورها و در تمام سطوح نمایان شد که در بیشتر موارد گریز از آن نه ممکن بوده است و نه عقلانی. بیشتر نظریه پرداز ی ها درباره گسترش شیوه تولید سرمایه داری و ادغام ایران در نظام جهانی سرمایه داری، به ویژه در ارتباط با اقتصاد سیاسی نفت و گذار کشور به دوران نوین و عمدتا در باره اهمیت مهاجرت های روشتاشهری صورت گرفته است. این پژوهش با روشی توصیفی – تحلیلی و با تکیه بر مطالعات اسنادی در پی تحلیل و ارزیابی وضعیت و دگرگونی روند مهاجرت های داخلی کشور و تحولات اساسی به ویژه در دهه اخیر است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که با وجود اینکه مبحث مهاجرت و گسترش شهرنشینی ناشی از مهاجرت در دو دهه 1345 تا 1365 بسیار پر رنگ تر بوده است و بیشترین تحولات اجتماعی- سیاسی کشور در دو دهه 75-1355 روی داده است، اما بیشترین مهاجرت در میان جمعیت کشور به دهه 85- 75 مربوط می شود. این تحول مسلما پیوندی عمیق با مسئله شهرنشینی و گسترش الگوی سکونتی و زندگی شهری دارد. در واقع دهه های 1345 تا 1365، به دلیل تحول ساختار اقتصادی و اجتماعی کشور و اغاز روند مهاجرت شهری و روستایی شتابان دوره ای تعیین کننده به حساب می آید، اما دهه 75 – 85 از نظر حجم و روند مهاجرت ها منحصر به فرد بوده است. از سوی دیگر این دهه با دگرگونی الگوی مهاجرت نیز همراه بوده است که با توجه به افزایش جمعیت و تعداد شهرها، الگوی مهاجرت شهر به شهر در حال افزایش بوده و تبدیل به الگوی مسلط مهاجرت شده است؛ به نحوی که امروزه مهاجرت شهر به شهر الگوی اصلی مهاجرت کشور به شمار می رود. این الگو از لحاظ جغرافیایی تحت تاثیر تفاوت های منطقه ای و جذابیت اقتصادی و اجتماعی شهرها و دگرگونی در مزیت های نسبی شهرها در حال تحول است. این پژوهش نشان می دهد که در 15 سال اخیرمیزان مهاجرت های شهر به شهر بین استانی به تدریج روبه کاهش بوده است و مهاجرت های شهر به شهر بیشتر به ابعاد فاصله ای کم و درون منطقه ای متمایل شده اند. مهاجرت روستا به شهر، سهم کمتری از مهاجرت ک
پژوهشگران روح الله تولایی (نفر سوم)، محمد حسین بوچانی (نفر دوم)، کیومرث ایراندوست (نفر اول)