مشخصات پژوهش

عنوان	فرایندهای موثر در تکوین توده نفوذی کوه دم، شمال خاور اردستان، با تکیه بر شواهد ژئوشیمیایی و ایزوتوپی
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	توده نفوذی کوه دم، اختلاط/آمیختگی ماگمایی، ژئوشیمی ایزوتوپی، بیگانه سنگ میکروگرانولار، اردستان
چکیده	توده نفوذی کوه دم بخشی از سنگ های ائوسن بالایی ایران مرکزی محسوب می شود. بر اساس اندیس رنگی این توده نفوذی از دو واحد اسیدی و حدواسط- مافیک قابل تقسیم است. واحد اسیدی دارای ترکیب سنگ شناسی مونزوگرانیت، گرانودیوریت، کوارتزمونزونیت و کوارتزمونزودیوریت است. در حالی که، واحد مافیک- حدواسط از مجموعه سنگ شناسی گابرو، دیوریت، کوارتز دیوریت، مونزودیوریت و مونزونیت تشکیل شده است. در واحد اسیدی حضور بیگانه سنگ های میکروگرانولار مافیک با ترکیب دیوریت، کوارتزدیوریت، مونزودیوریت و کوارتز مونزودیوریت به شکل بارزی خودنمایی می کند. براساس داده های ژئوشیمیایی، فرایندهای اختلاط/ آمیختگی ماگمایی و تفریق بلوری نقش مهمی را در تحول ماگمایی ناحیه ایفا کرده اند. همچنین توده نفوذی کوه دم میزان پایینی از عناصر TiO2 و ‍P2O5 همراه با نسبت پایین Nb/Zr را نشان می دهد که این موارد از ویژگی های سنگ های آذرین حاشیه فعال قاره ای محسوب می شود. نسبت های ایزوتوپی Sr و Nd نشان دهنده آن است که این نسبت ها نه شبیه به ماگمای مشتق از پوسته و نه معادل با ماگمای مشتق از گوشته است، بلکه حد میانی ماگماهای پوسته ای و گوشته ای است. ماگمای تشکیل دهنده بیگانه سنگ از لحاظ ترکیب ایزوتوپی به سمت ماهیت گوشته ای و ماگمای اسیدی ماهیت پوسته ای را نشان می دهد و توده نفوذی حد واسط- مافیک نسبت ایزوتوپی کم و بیش بین آن ها را دارد. این نتایج همراه با مطالعات صحرایی و سنگ نگاری مبین فرایند اختلاط/ آمیختگی ماگمایی در توده نفوذی مورد نظر است و می توان گفت، ماگمای سازنده بیگانه سنگ احتمالاً از گوشته بالایی حاصل شده و پس از استقرار در پوسته باعث گرم شدن سنگ های پوسته و ذوب بخشی پوسته زیرین می شود و بر اثر اختلاط مواد مذاب گوشته ای و پوسته ای، ماگمای مافیک تا حدواسط حاصل می شود.
پژوهشگران	جمشید احمدیان (نفر سوم)، علی کنعانیان (نفر دوم)، فاطمه سرجوقیان (نفر اول)