عنوان
|
بررسی تأثیر بهره برداری بهینه از اراضی در تقلیل فرسایش و رسوب
|
نوع پژوهش
|
طرح پژوهشی خاتمه یافته
|
کلیدواژهها
|
شدت فرسایش، تولید رسوب، کاربری اراضی، مدیریت اراضی، بهره برداری از اراضی، سد قشلاق سنندج، پارسل C
|
چکیده
|
نوع بهره برداری از اراضی فاکتور بسیار مهمی در تولید فرسایش و رسوب حوزه های آبخیز به شمار می رود. در کشور ایران، به دلیل عدم توجه به مسئله قابلیت و تناسب اراضی اکثراً از اراضی به صورت نامناسب و نامعقول استفاده می شود که این استفاده نابجا، شدت فرسایش و رسوب حوزه های آبخیز را افزایش داده است. لذا به منظور مطالعه نقش کاربری اراضی نامناسب در تولید فرسایش و رسوب و پیش بینی تأثیر بهره برداری مناسب در تقلیل فرسایش و رسوب، حوزه آبخیز پارسل C سد قشلاق سنندج انتخاب شد. ابتدا با استفاده از نقشه های توپوگرافی 1:50000 و عکسهای هوایی 1:50000 و 1:20000 و تصاویر ماهواره ای کاسموس 1:250000 و 1:50000، نقشه های مورد نیاز حوزه تهیه گردید. سپس با استفاده از مدل تجربی EPM مقدار فرسایش و رسوب ویژه در حوره مورد مطالعه محاسبه، نقشه شدت فرسایش ترسیم گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که اراضی رها شده حوزه که دارای فرسایش شدید می باشند با تولید رسوب ویژه 17/587 متر مکعب بر کیلومتر مربع در سال و اراضی زراعی باغی که دارای شدت فرسایش کم می باشند با تولید رسوب ویژه 54/84 متر مکعب بر کیلومتر مربع در سال به ترتیب بیشترین و کمترین نقش را در رسوبدهی حوزه آبخیز مورد مطالعه دارا می باشند. برای پیش بینی تأثیر بهره برداری مناسب از اراضی در کاهش میزان فرسایش و رسوب، در مدل EPM پیاده شده در حوزه، اقدام به بهینه سازی ضریب کاربری اراضی (Xa) شد. نتایج این کار نشان داد که اعمال مدیریت مناسب می تواند میزان فرسایش و رسوب حوزه را حدود 35/66 درصد کاهش داده و شدت فرسایش حوزه را از متوسط به کم تغییر دهد.
|
پژوهشگران
|
حسین خالدیان (همکار)، سید صابر شاهویی (همکار)، کامران چپی (مجری اول)
|