|
عنوان
|
برساخت بدن به مثابه امری اجتماعی (مطالعه موردی دانشجویان دختر دانشگاه لرستان)
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله ارائه شده کنفرانسی
|
|
کلیدواژه‌ها
|
مدیریت بدن، سرمایه فرهنگی، سبک زندگی، هویت اجتماعی.
|
|
چکیده
|
جستار حاضر تلاشی است برای دفاع از این مسئله که برساخت بدن و شیوه های مدیریت آن پدیده ای است که در متن روابط و مناسبات اجتماعی، زمینه ها و وضعیت های عینی و گفتارهای انضمامی به وقوع می پیوندد. بدن های افراد نه هستارهایی سراپا زیست شناختی و طبیعی اند و نه تغییرات و دستکاری هایی که در آنها اعمال می شود صرفاً جنبه ی عَرَضی، مدگرایانه، فردی و مصنوعی دارد. نگرش جامعه شناختی بدن و نحوه ی مدیریت آن را برساخت یا امری اجتماعی می داند. تبیین این مسئله که بدن، در مقام ابژه ای طبیعی و زیست شناختی، در ارتباط با عوامل و متغیرهایی اجتماعی همچون سبک زندگی، سرمایه فرهنگی و هویت اجتماعی مدیریت می شود و ساخت می یابد، در واقع، به قصد به رسمیت شناختن وجود امر اجتماعی انجام می گیرد. ضرورت این امر از آنجاست که در وضعیت فعلیِ مناقشاتی که در گسترۀ همگانی بر سر مسایل و معضلات موجود در جامعه ایران ( مثلاً در ارتباط با چگونگی نیل به سلامت روانی و جسمانی ) جریان دارد، کوششی ناخواسته از جانب گفتمان های رسمی، روانشناختی و فلسفی برای نادیده گرفتن وجود امر اجتماعی انجام می گیرد. در این پژوهش، با تکیه بر تلفیقی از آرای جامعه شناختی بوردیو، ترنر، گافمن و فوکو شکل گیری و مدیریت بدن به مثابه پدیده ای اجتماعی و در متن روابط و مناسبات جامعه، مفهوم پردازی می شود. جامعه مورد مطالعه، دانشجویان دختر دانشگاه لرستان است که نمونه ای 400 نفری از میان آنها بر اساس روش نمونه گیری طبقه ای نسبی انتخاب شدند. گردآوری داده-های تحقیق با استفاده از ابزار پرسشنامه انجام گرفت. نتایج تحقیق حاکی از آن است که پدیده ی مدیریت بدن در ارتباط با متغیرهای اجتماعی تعیین کننده ای همچون ابعاد هویت اجتماعی ( هویت قومی، هویت ملی و هویت جهانی )، اَشکال و مؤلفه های سبک زندگی ( سبک فراغتی، سبک ورزشی، سبک مشارکتی و سبک مذهبی ) و ابعاد سرمایۀ فرهنگی ( تجسم یافته، عینیت یافته و نهادی ) انجام می پذیرد. مدیریت بدن در ابعاد گوناگون آن ( آرایش، جراحی های زیبایی، رویه های لاغری و سلامتی، تصور از بدن، ارزیابی بدن و رضایت از بدن ) پدیده ای اجتماعی است که در بافت گفتارها و زمینه ها و مناسبات جمعی اتفاق می افتد. نتیجه اصلی پژوهش این است که بدن، که اساساً ابژه ای طبیعی و زیست شناختی است، به شیوه ای اجتماعی شکل می یابد و مدیریت و کنترل می شود و در این میا
|
|
پژوهشگران
|
جمال محمدی (نفر دوم)، مریم احمد پور (نفر اول)
|