مشخصات پژوهش

عنوان	عوامل موثر بر مساحت قطعات زیراشکوب و نقش آن در جنگل زدایی در زاگرس میانی (مطالعه موردی: شیروان، چرداول، ایلام)
نوع پژوهش	مقاله ارائه شده کنفرانسی
کلیدواژه‌ها	زاگرس میانی، روستای داربید، جنگل زدایی، زراعت زیر اشکوب
چکیده	زراعت زیر اشکوب جنگل یکی از علل تخریب جنگل های زاگرس می باشد و در بیش از 800000 هکتار از جنگل های زاگرس این پدیده اتفاق می افتد، با توجه به شرایط توپوگرافی جنگل های زاگرس این امر سبب فراهم کردن بستر فرسایش در این جنگل ها شده است و از طرفی با گذشت زمان مساحت قطعات زراعت زیر اشکوب جنگل افزایش یافته و پوشش درختی موجود در عرصه حذف خواهد شد و این امر چیزی جز نابودی این جنگل ها را در بر نخواهد داشت. جهت بررسی زراعت زیر اشکوب ونقش آن در جنگل زدایی در زاگرس میانی )استان ایلام( سامان روستای داربید. واقع در مجاورت جنگل در شهرستان شیروان چرداول در استان ایلام انتخاب شد. آماربرداری به روش صد در صد صورت گرفت، با گردش در سامانه عرفی روستا تمام قطعات زراعت زیر اشکوب با استفاده از GPS پیمایش شد و مساحت، شیب و جهت جغرافیایی تمام قطعات ثبت شد. آنالیز داده ها با نرم آفزار SPSS16 صورت گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که حداقل مساحت قطعات تغییر کاربری داده شده 015/0 هکتار بوده است و اگر در جنگل زمین های با مساحت بیشتر از این مقدار و دارای شرایط کشاورزی )شیب و غیره( وجود داشته باشد به زمین زراعی تبدیل می شوند. در عرصه مورد مطالعه 45 قطعه زمین با مساحت های مختلف وجود داشت که متوسط مساحت قطعات 91/0 هکتار بود و جمعأ در سامانه عرفی این روستا 015/41 هکتار زمین زراعی وجود داشت که اکثر این قطعات دارای شیب زیاد و در شرایط توپوگرافی نامساعد قرار داشتند. حداکثر شیب زراعت زیر اشکوب در این جنگل ها 40 درصد و 33 درصد از قطعات زمین زراعی دارای شیب زیر 15 درصد و غیر فرسایشی هستند ) 43/13 هکتار) بیشترین تعداد قطعات زمین زراعی و مساحت آن در دامنه شمالی این جنگل ها واقع شده و علت این مسأله شرایط رویشگاهی بهتر در دامنه شمالی می باشد. 67 درصد عرصه تغییر کاربری داده شده دارای شیب بیشتر از 15 درصد و در معرض فرسایش و از بین رفتن قرار دارند. در کل نتایج نشان داد که عامل مساحت قطعات، شیب و جهت جغرافیایی بر انتخاب قطعات زراعت زیر اشکوب تأثیر دارند با توجه به وابستگی شدید مردم منطقه به زراع زیراشکوب می باید مایحتاج مردم را با فراهم آوردن کاه و کلش و علوفه تأمین گردد و سپس عرصه های تغییر یافته به زمین زراعی با شیب بیشتر از 15 درصد را در قالب طرح های احیایی و حفاظتی-حمایتی مانند صیانت از جنگل های زاگرس و طوبی قرار گیرد
پژوهشگران	اسماعیل خسروپور (نفر دوم)، مازیار حیدری (نفر اول)، لقمان قهرمانی (نفر سوم)