|
چکیده
|
ابو عبدالله جعفر ابن محمد متخلص به رودکی از سرایندگان توانای فارسی زبان است. او که نخستین شاعر توانمند دارای دیوان شعر است، در ادب پارسی با القاب «آدم الشعرای شعر پارسی»، «استاد شاعران»، «پدر شعر پارسی» و امثال آن ها نامیده شده است. رودکی در روستای بَنُج از روستاهای رودک سمرقند به دنیا آمد. تاریخ دقیق تولد او مشخص نیست. احتمالاً در اواسط قرن سوم هجری متولد شده باشد. ایشان، شاعر، موسیقی دان، مترجم کلیله ودمنه و حکیم و دانای روزگار خود بود. «سمعانی در وصف او گفته است: قیل انه اول من قال الشعر الجید بالفارسیه و قال ابو سعد الادریس الحافظ: ابو عبدالله الرودکی کان مقدماً فی الشعر بالفارسیه فی زمانه علی اقرانه» یعنی؛گفته شد که او اولین کسی است که شعر نیکو سروده و ابو سعد الدین حافظ گفت : ابو عبد الله رودکی در سرودن شعرپارسی بر دیگران مقدم بود. شاید همین مقدم بودن موجب شده که او را چاسر زبان فارسی بدانند .یوسفی در این باره چنین می نویسد :«مجتبی مینوی وی را همپایه ی چاسر(Chauser)در زبان انگلیسی شمرده است. با این تفاوت که اکثر اشعار رودکی را امروز عامه ی فارسی زبانان در می یابند، حال آن که زبان چاسر برای انگلیسی زبانان کهنه شده وفهم آن محتاج مقدمات خاصی است »(یوسفی،1370:17). یکی از پژوهشگران غربی نیز متوجه همانندی چاسر و رودکی شده است. چالرز.جی پیکرینگ (Ch.G.pickering) شاعر و دانشمند انگلیسی نیز در کتاب خود با عنوان «چاسر ایرانی»(1890م) او را از نظر شیوه ی زندگی و فعالیت درخشان ادبی با یکی از پایه گذاران ادبیات انگلیس به نام جفری چاسر(J.chauser)(1400-1340م) مقایسه کرده است. بنا به باور پیکر ینگ،آن زمان که بخش بزرگی از اروپا در تیرگی توحش فرورفته بود، ستاره ی تابناک رودکی در شعر فارسی درخشیدن گرفت(رادفر،14:1368). درست ترین تاریخ وفات رودکی را 329ه.ق دانسته اند. مسلماً رودکی اولین شاعر پارسی گوی نیست اما اولین شاعر صاحب دیوان شناخته شده ی این زبان به شمار می رود. علاوه بر این، پختگی، انسجام، موسیقی شعر، روانی و سادگی، استفاده از امثال وحکم فراوان و مسائلی از این دست موجب شده که شعر رودکی بیش از شاعران هم عصر یا قبل از خود مورد توجه قرار گیرد. در واقع شعر پارسی با رودکی انسجام می یابد و بارور می شود. شاید به همین دلایل او را «آدم الشعرای زبان پارسی» یا «پدر شعر پارسی» نامیده ان
|