تنظیم کننده های رشد گیاهی می توانند تغییراتی در فرآیندهای فیزیولوژیک گیاهان اعمال نمایند. در این مطالعه اثرات برخی محرک های رشد بر عملکرد و صفات فیریولوژیکی سویا مورد ارزیابی قرار گرفت. به این منظور آزمایشی به صورت بلوک های کامل تصادفی با 12 تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه دانشگاه کردستان در تابستان 1394 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل: اسید آسکوربیک (ppm 600)، سالیسیلیک اسید (ppm 100)، ویتاسپرین (3 سی سی در لیتر)، اسید هیومیک (ppm 1000)، برازینواستروئید (ppm 55)، (اسید هیومیک + اسید آسکوربیک)، (اسید هیومیک + سالیسیلیک اسید)، (اسید هیومیک + برازینواستروئید)، (اسید هیومیک+ اسید آسکوربیک+ برازینواستروئید)، (اسید هیومیک + سالیسیلیک اسید + برازینواستروئید)، (اسید هیومیک + اسید آسکوربیک + سالیسیلیک اسید) و شاهد (بدون محلول پاشی) بودند. نتایج نشان داد که محلول پاشی بر صفات مرتبط با عملکرد و اجزای عملکرد و شاخصهای رشدی تأثیر معنی داری داشتند. حداکثر شاخص سطح برگ و تجمع ماده خشک در تیمار محلول پاشی (اسید هیومیک + سالیسیلیک اسید + اسید آسکوربیک) بدست آمد. کاربرد تیمار محلول پاشی )اسید هیومیک + سالیسیلیک اسید + برازینواستروئید (از لحاظ صفات تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن صد دانه، عملکرد اقتصادی و بیولوژیک نسبت به سایر تیمارهای محلول پاشی و تیمار بدون محلول پاشی (شاهد) برتری داشت که نشان دهنده تأثیر مثبت و افزاینده این محرک ها در شرایط محلول پاشی بر روی گیاه سویا بود. محرک های رشد باعث کاهش محتوی اسید آسکوربیک و سالیسیلیک اسید برگ و پراکسید هیدروژن و هم چنین افزایش درصد پروتئین شاخ و برگ و عملکرد پروتئین اندام های هوایی (شاخ و برگ) و درصد روغن و پروتئین دانه و عملکرد روغن و پروتئین دانه نسبت به تیمار شاهد گردیدند. بنابراین مصرف محرک های رشد به ویژه کاربرد مخلوط (اسید هیومیک + سالیسیلیک اسید + برازینواستروئید) در افزایش عملکرد و کیفیت دانه سویا تحت شرایط آب و هوایی استان کردستان نقش موثری داشت و کاربرد محرک های رشد در این شرایط می تواند مفید و قابل توصیه باشد.
