پرویز فتحی

کم آبیاری یک استراتژی مطلوب است که می تواند کارایی مصرف آب را در محصولات زراعی افزایش دهد. در چنین شرایطی تعیین سطح بهینه مصرف کود نیتروژن بسیار حائز اهمیت می باشد. در مطالعه حاضر اثر سطوح مختلف آبیاری به میزان 60، 80، 100 و120 درصد نیاز آبی گیاه به عنوان کرت اصلی و تیمارهای کود نیتروژنه به میزان 50، 75، 100 و 125 درصد نیاز ازته گیاه براساس نتایج آزمون خاک به عنوان کرت فرعی بر عملکرد گندم رقم پیشگام در قالب آزمایشی به صورت کرت های خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین عملکرد دانه به ترتیب در تیمارهای تأمین 120 درصد (6498 کیلوگرم در هکتار) و 60 درصد نیاز آبی گیاه (4933 کیلوگرم درهکتار) مشاهده شد. بیشترین میزان کارایی مصرف آب در تیمار تأمین 60 درصد مصرف نیاز آبی گیاه با تأمین 100 درصدی مصرف نیتروژن به دست آمد (08/3 کیلوگرم بر متر مکعب). بیشترین و کمترین مقدار کارایی زراعی کود نیتروژن به ترتیب در تیمارهای آبیاری 100 درصد نیاز آبی و تأمین 75 درصد نیازکودی (79 کیلوگرم دانه بر کیلوگرم کود ازته مصرفی) و تیمار تأمین 120 درصد نیاز آبی و 100 درصد نیازکودی (9 کیلوگرم بر کیلوگرم) مشاهده شد. با کاهش آب مصرفی میزان انتقال مجدد ساقه افزایش یافت. بیشترین غلظت کلروفیل نیز مربوط به سطح تیماری تأمین 100 درصد نیاز آبی گیاه و تیمار100 درصدی مصرف کود نیتروژنه بود که با سهم فتوسنتز جاری در عملکرد در ارتباط بود.