هادی صمیمی اخیجهانی

سالانه بخش قابل توجهی از محصولات میوه و تره‌بار به دلیل نامناسب بودن سیستم حمل و نقل و امکانات ذخیره سازی در کشور تلف می‌شود. ضایعات محصولات توت‌فرنگی و سیب در ایران به ترتیب 40% و 31% تخمین زده می‌شود که می‌تواند به عنوان منبع زیست‌توده در تولید بیوانرژی در نظر گرفته شود. ضایعات میوه با وجود پتانسیل مناسب در تولید بیوگاز، به دلیل داشتن مواد لیگنوسلولزی برای کاهش زمان تجزیه بیولوژیکی به پیش تیمار نیاز دارند. در این پژوهش تاثیر پیش تیمار‌های مکانیکی، شیمیایی و حرارتی بر تجزیه پذیری ضایعات میوه و میزان تولید بیوگاز از هضم ترکیبی آن با فضولات دامی بررسی شد. پیش تیمار مکانیکی با خرد کردن ضایعات سیب و توت فرنگی به قطعات 5، 10 و 15 میلی متر، پیش تیمار شیمیایی با قرار دادن ضایعات میوه در محلول هیدروکسیدسدیم (NaOH) به غلظت‌های 6، 8 و 10 درصد به مدت 3 ساعت و تیمار حرارتی با قرار دادن ضایعات به همراه آب مقطر در داخل مایکروویو در توان 800 وات به مدت 10، 20 و 30 دقیقه انجام شدند. ضایعات پیش‌فرآوری شده با فضولات دامی ترکیب شده و در شرایط هضم ‌بی‌هوازی به مدت 25 روز داخل هاضم‌های ناپیوسته تغذیه شدند. نتایج نشان داد که پیش تیمارهای‌های خرد کردن، هیدروکسید سدیم و مایکروویو میزان تولید بیوگاز را نسبت به حالت شاهد به ترتیب 5%، 9/50% و 3/27% افزایش دادند. روش پیش‌فرآوری شیمیایی با هیدروکسید سدیم بیشترین تأثیر را بر میزان بیوگاز تولیدی داشت و می‌تواند به عنوان روشی مطلوب برای پیش‌فرآوری ضایعات مذکور پیشنهاد شود.