هدیه بدخشان

آجیلوپس تریانسیالیس (Aegilops triuncialis; 2n=4x=28; CtCtUtUt) یکی از گونه های تتراپلوئید جنس آجیلوپس می باشد که بسیاری از اکسشن های آن منبع با ارزشی از ژن های مقاومت به تنش های زنده و غیر زنده می باشند. در این پژوهش ارقام گندم نان (2n=6x=42; AABBDD) به نام های امید، نوید، زرین، پیشگام و MV-17 با گونه آجیلوپس تریانسیالیس تلاقی داده شده و هیبریدهای F1 و F2 )حاصل از خودباروری (F1 مورد بررسی سیتوژنتیکی قرار گرفتند. ارقام مختلف گندم نان از لحاظ میزان تلاقی پذیری متفاوت بودند. به طور متوسط میزان تلاقی پذیری در حدود 24/46% و فراوانی تشکیل بذرهای هیبرید نسل دوم در حدود 54/3 % برآورد گردید. در این پژوهش هیبریدهای حاصل از تلاقی گندم نان و آجیلوپس تریانسیالیس، همه دارای 35 (n=5x=35; ABDUtCt) کروموزوم و آمفی پلوئیدهای (هیبریدهای نسل دوم یا F2) حاصل نیز دارای تعداد متفاوتی از کروموزوم ها از 35 تا 70 عدد بودند. در بررسی متافازI میوز برای هیبریدهای نسل اول به طور متوسط 7 عدد بی والنت میله-ای و 21 عدد یونی والنت مشاهده شد. هیبریدهای نسل اول دیر رس تر (25 الی 30 روز) از والد مادری (گندم) خود بودند. فراوانی لاین های BC1F1 حاصل از تلاقی برگشتی هیبریدهای نسل اول (♀) با والد مادری (♂)، نسبت به بذرهای F2 حاصل از خودباروری کمتر و در حدود 27/1% بود. یکی از راه های تشخیص حضور ژنوم Ut در زمینه ژنتیکی گندم و آجیلوپس، استفاده از نشانگرهای مولکولی EST-PCR است. در مجموع از 17 نشانگر PLUG استفاده شد که در بین آنها تنها دو نشانگر TANC1248 و TANC1300 اختصاصی ژنوم Ut شناسایی شدند.