قادر میرزاقادری

باکتری های اندوفیت باکتری هایی هستند که بدون آسیب رساندن به گیاه حداقل در بخشی از زندگی خود بافت گیاهی را کلونیزه می کنند. . نقش اصلی این باکتری ها بهبود گیاه، حفاظت گیاه در مقابل بیماری ها، تولید هورمون های گیاهی مانند اکسین، سیتوکنین و جبرلین می باشد. طی بازدید از مناطق کوهستانی استان کردستان، شش نمونه گندم لگزی، اورامان، خانه میران،کوچک، سیدصالح، ظفرآباد و قره بوغره جمع آوری شد. و تمامی این نمونه ها همراه با یک نمونه نسل اول(F1) حاصل از تلاقی اورامان و و قره بوغره برای شناسایی و بررسی باکتری های اندوفیت مورد بررسی قرار گرفتند. پس از استریل سطحی نمونه ها و کشت گندم 45 جدایه از باکتری ها در دو مرحله رشدی چهاربرگی و ظهور سنبلچه بر اساس شکل،اندازه و نوع کلونی شناسایی شد و بر اساس مورفولوژی، ترکیبات محرک رشد و تاتیر آنها بر رشد ریشه و اندام های هوایی نمونه های گندم 5 جدایه Acinetobacter pitti، Ornithinibacillus contaminans، Microbacterium phyllosphearea، Enterobacter ludwigii و Microbacterium oxydans انتخاب و شناسائی براساس تعیین توالی بخشی از ناحیه ژن 16S rDNA صورت گرفت. نتایج نشان داد، تمامی جدایه ها توانایی تولید اندول استیک اسید را دارند و همه ی باکتری ها دارای آنزیم کاتالاز می باشند. جدایه Gha-B-27 بیشترین و جدایه Haw-B- 4 کمترین مقدار تولید اندول اسید استیک را داشتند. 36 جدایه از باکتری ها (80 درصد) اکسیداز مثبت بودند و در آزمایش لوان تنها 4 جدایه (8 درصد) منفی اعلام شدند. در آزمون سیمون سیترات و تجزیه نشاسته یه ترتیب 10 (22 درصد) و 11 (24 درصد)عدد از جدایه ها منفی اعلام شدند.32 (71 درصد) جدایه از باکتری ها گرم منفی و 13 جدایه (19 درصد) گرم مثبت بودند. 16 جدایه از باکتری ها (35 درصد) توانایی تولید آنزیم حل فسفات را دارا بودند. در آزمون تاثیر جدایه بر رشد گندم، گندم نان را با جدایه های خالص شده از دو مرحله چهار برگی و سنبلچه تلقیح شدند ریشه و اندام های هوایی نمونه های گندم پس از 42 روز جمع آوری و کاملا خشک گردید پس از اندازه گیری نمونه ها تنها سه جدایه Haw-A-3، Haw-A-7 و H-A-13 جدا شده در مرحله چهار برگی بر رشد اندام های هوایی گندم تاثیر معنا داری داشت در حالی که 17 (60 درصد جدایه خاصل شده در مرحله سنبلچه) جدایه که از مرحله سنبلچه خالص سازی شده بودند بر روی رشد اندام های هوایی تاثیر گذار بودند. در آزمون تاثیر باکتری بر رشد ریشه تنها جدایه های Haw-B- 7 و Haw-B- 10 تاثیر معناداری را ایفا کردند. تاثیر باکتری های اندوفیت بر روی گیاهان مختلف بیان می کند که این باکتری ها می توانند باعث به حداقل رساندن نهاده های کشاورزی ازقبیل سم و کود باشد و راهگشای مشکلاتی باشد که کشاورزی مکانیزه در اثر افزایش نهاده ها به وجود آورده است و باعث بر هم زدن تعادل بین گیاه و خاک و میکروارگانیسم های موجود در خاک شده است. بنابراین باکتری های محرک رشد گیاهان برای گیاهان مفید است.