امین صادقی

یکی از ویژگی های منابع طبیعی تجدید شونده(جنگل و مرتع) این است که قادرند بدون کمک و دخالت انسان به حیات خود ادامه دهند. یعنی این منابع دارای مرگ هستند ولی در مقابل قدرت زادآوری و تکثیر دارند که این قدرت به آنها امکان جایگزینی می دهد و در صورتیکه زادآوری این منابع با موانعی روبرو شود خطر نابودی آنها را تهدید خواهد کرد. در وضعیت حاضر زادآوری در جنگل های استان کردستان بسیار ضعیف می باشد(بالاخص زادآوری از طریق بذر) و راز بقای این جنگل ها را باید قدرت فوق العاده بلوط در جست زنی دانست. جمع اوری بذور توسط ساکنان منطقه(جنگل نشینان)، تغذیه دام از بذور تولید شده، سفت و غیر قابل نفوذ بودن زمین برای بذور، کف تراشی جنگل، عدم وجود هوموس و لاشبرگ در کف جنگل، تابش شدید و مستقیم نور خورشید به سطح جنگل، شاخه زنی(گلازنی) و زراعت از موانع جدی زادآوری طبیعی جنگل های این منطقه می باشند. علاوه بر این یک دسته از آفات بویژه حشرات بذر خوار با آلوده ساختن بذور و تغذیه از آنها، احتمال زادآوری طبیعی را در این جنگل ها به حداقل می رسانند.بررسی های بعمل آمده در جنگل های استان کردستان حاکی از آن است که این آفات در تمام سطح جنگل های این استان فعالیت دارند و با صدمه رساندن به بذر درختان بلوط از اهمیت اقتصادی بالایی برخوردار هستند. یکی از بذر خوارانی که در جنگل های استان کردستان فعالیت دارد سوسک سخن بالپوشی است از راسته سخت بالپوشان و خانواده Curculionidaeبا نام علمی Curculio glandium Marsh که به سوسک سرخرطومی بذر خوار بلوط موسوم می باشد، این سوسک با تخم گذاری بر روی میوه های بلوط آنها را آلوده می سازد، لاروها بعد از طی دوره جنینی از تخم بیرون می آیند و به محض ظهور شروع به تغذیه از بذر می نمایند. بدین ترتیب لاروهای این آفت با تغذیه از محتویات بذر امکان رویش آن را به حداقل و حتی به صفر می رسانند. آفت بذر خوار دیگری که در جنگل های این استان شیوع دارد کرم میوه خوار بلوط با نام علمی Laseyrsias fagiglandana Zell از راسته بال پولکداران می باشد. حشره کامل این آفت نیز تخم های خود را بر روی بذور بلوط قرار می دهد. لاروها بعد از ظهور مراحل مختلف زندگیشان را در درون بذور آلوده سپری می کنند و با تغذیه از بذر( حتی در بیشتر موارد تغذیه از جنین بذر) قدرت رویش آن را از بین می برند. با توجه به اینکه در مبارزه با آفات جن