عنوان	بررسی اثر ضدتکثیری داروهای شیمی‌درمانی و عصاره کندر در ترکیب با عصاره سنا بر سلول‌های سرطان سینه MDA-MB-231
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	آنتی‌اکسیدان، سرطان سینه، عصاره سنا، دوکسوروبیسین، دوسه‌تاکسل،جمسیتابین
چکیده	با توجه به تمایل روزافزون بیماران سرطانی به استفاده از ترکیبات گیاهی برای کاهش عوارض شیمی‌درمانی، بررسی تداخل این ترکیبات با داروهای ضدسرطان از نظر بالینی اهمیت ویژه‌ای دارد. اگرچه مطالعات پیشین به طور عمده بر نقش محافظتی گیاهان دارویی بر سلول‌های سالم تمرکز داشته‌اند و تأثیر این ترکیبات بر اثربخشی داروهای شیمی‌درمانی در سلول‌های سرطانی کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. این مطالعه با هدف بررسی اثرات متقابل عصاره هیدروالکلی گیاه سنا (Cassia Angustifolia) حاوی 20% سنوزاید با سه داروی رایج شیمی‌درمانی شامل دوکسوروبیسین، دوسه‌تاکسل و جمسیتابین، بر رده سلولی سرطان پستان MDA-MB-231 انجام شد. جهت بررسی اثرات ترکیبی، ابتدا اثرات ضدتکثیری عصاره سنا و داروها به‌صورت مجزا و ترکیبی با روش MTT ارزیابی شد. همچنین، مکانیسم القای مرگ سلولی با سنجش فعالیت آنزیم کاسپاز-۳/۷ بررسی گردید. همچنین، در این پژوهش بررسی تعاملات گیاهی با ترکیب عصاره سنا با عصاره کندر (Boswellia Serrata) حاوی 65درصد بوسولیک اسید انجام شد. ظرفیت آنتی‌اکسیدانی عصاره سنا به تنهایی و در ترکیب با داروها و کندر با روش‌های FRAP و ABTS اندازه‌گیری شد. برای درک مکانیسم‌های احتمالی تداخل، از آنالیزهای بیوانفورماتیکی با استفاده از پایگاه‌های پیش‌بینی اهداف مولکولی استفاده گردید. نتایج نشان داد عصاره سنا در بازه غلظتی ۵۰ تا ۸۰۰ میکروگرم بر میلی‌لیتر فاقد اثر ضدتکثیری مستقل بود. هر سه داروی مورد بررسی اثرضدتکثیری وابسته به زمان و غلظت بر سلول‌های سرطانی داشتند. با این حال، حضور عصاره سنا موجب کاهش اثرات ضدتکثیری این داروها در برخی غلظت‌ها شد، که این تداخل با سنجش فعالیت کاسپاز-۳/۷ برای ترکیب سنا و دوسه‌تاکسل تأیید گردید. ترکیب عصاره سنا با کندر تاثیری بر فعالیت سیتوتوکسیک نسبت به حالت تکی نداشت. علاوه بر این، عصاره سنا دارای ظرفیت آنتی‌اکسیدانی وابسته به غلظت بود که در ترکیب با دوکسوروبیسین و دوسه‌تاکسل در روش FRAP کاهش یافت، اما چنین تداخلی در روش ABTS مشاهده نشد. همچنین ترکیب سنا با کندر مانند اثر سیتوتوکسیک آنها تاثیری بر ظرفیت آنتی‌اکسیدانی نداشت. بررسی‌های بیوانفورماتیکی نشان داد ترکیبات فعال موجود در سنا مانند کوئرستین و کامفرول ممکن است از طریق فعال‌سازی مسیرهای بقای سلولی (مانند PI3K/AKT/mTOR و STAT3) با اثرات درمانی داروهای شیمی‌درمانی مقابله کنند. همچنین اشتراک در اهداف مولکولی مانند TOP2A و APEX1 ممکن است منجر به رقابت بین ترکیبات گیاهی و داروها شود. این یافته‌ها بیانگر آن‌ است که اگرچه مصرف سنا ممکن است در کاهش عوارض جانبی داروها مفید باشد، اما هم‌زمان می‌تواند اثربخشی آن‌ها را نیز تضعیف کند. در مجموع، نتایج این پژوهش بر لزوم احتیاط در مصرف هم‌زمان ترکیبات گیاهی، به‌ویژه سنا، همراه با شیمی‌درمانی تأکید دارد؛ چراکه این ترکیبات ممکن است با کاهش مرگ سلولی، فعال‌سازی مسیرهای ضدآپوپتوز، رقابت برای اهداف دارویی مشترک و تغییر در وضعیت اکسیداسیون-احیای سلول، موجب تداخل در روند درمانی شوند.
پژوهشگران	راحله شاکری (استاد راهنما)، نیلوفر بابائی (دانشجو)، خدیجه پورآقا جان گزافرودی (استاد مشاور)