عنوان	سنجش میزان موفقیت طرح های تغییر کاربری اراضی ملی مرتعی و جنگلی به کشاورزی (مطالعه موردی طرح طوبی در شهرستان سنندج)
نوع پژوهش	مقاله ارائه شده کنفرانسی
کلیدواژه‌ها	آثار اقتصادی، استان کردستان، اراضی ملی، کشاورزی پایدار
چکیده	مدیریت و بهره برداری صحیح از اراضی ملی، در قالب طرح های بهره برداری، برای دستیابی به اهداف مشخص و توسعه پایدار حائز اهمیت است. ارزیابی میزان موفقیت و بررسی تأثیرات اجرای این طرح ها می تواند در رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده و چالش های اجرای آنها برای آینده توسعه کشاورزی پایدار مهم و بینادی است. مطالعه حاضر با هدف بررسی اثرات اقتصادی طرح ملی طوبی در شهرستان سنندج انجام شد. جمع‌آوری داده‌ها به شیوه‌ی توصیفی- تحلیلی انجام شد. جامعه هدف، بهره‌برداران طرح طوبی در شهرستان سنندج بودند، که با استفاده از فرمول کوکران 170 نفر از بهره‌برداران به روش تصادفی انتخاب شدند. روایی پرسش ها با نظر متخصصین و پایایی آنها از طریق آلفای کرونباخ تأیید گردید. به منظور تحلیل داده‌ها و بررسی فرضیه‌های پژوهش، از آزمون‌های آماری کای‌دو (χ²) برای تعیین معناداری روابط بین متغیرها استفاده شد. همچنین، برای ارزیابی اقتصادی طرح طوبی، از الگوی تحلیل نسبت منفعت به هزینه (B/C) بهره گرفته شد. نتایج نشان داد اجرای این طرح در شهرستان سنندج به افزایش درآمد بهره برداران ذینفع کمک کرده است؛ اما این افزایش درآمد بیشتر از طریق توسعه تملک بر زمین‌های منابع ملی بروز پیدا کرده است نه توسعه تولید چشم گیر محصولات کشاورزی. در همین حال، تغییر کاربری اراضی ملی موجب تحمیل هزینه های جانبی بر منابع طبیعی کشور شده است، به نحوی که خالص ارزش فعلی طرح برای جامعه منفی بوده است. در مجموع، می توان نتیجه گرفت طرح هایی نظیر طرح طوبی به‌تنهایی پاسخگوی همه نیازهای توسعه‌ای نیستند، اما با اصلاحات هدفمند و سیاست‌گذاری هوشمندانه، می‌تواند به‌عنوان بستری مؤثر برای توسعه پایدار کشاورزی و توانمندسازی بهره‌برداران در استان‌های دارای منابع طبیعی غنی مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
پژوهشگران	محمود حاجی رحیمی (نفر اول)، بیان لطفی (نفر دوم)، مهسا قصابی (نفر سوم)