مشخصات پژوهش

صفحه نخست /نگارش حدیث در عصر نبوی و ...
عنوان نگارش حدیث در عصر نبوی و تأثیر آن بر حجیت سنت
نوع پژوهش پایان نامه
کلیدواژه‌ها نگارش حدیث، عهد نبوی، حجیت سنت
چکیده حدیث نبوی مصدر دوم اسلام بوده و به معنای سخن، فعل و تقریر پیامبر (ص) می‌باشد که سنت نیز نامیده می‌شود. پیامبر (ص) پیوسته یاران خود را به حفظ و نقل حدیث تشویق می‌کردند و صحابه نیز این احادیث را اغلب به روش شفاهی به دیگران انتقال می‌دادند. در زمینه نوشتن حدیث در عصر پیامبر، احادیث ثابت شده از پیامبر (ص) وجود دارند که ایشان در بعضی از آن احادیث از نوشتن حدیث نهی نموده و در بعضی دیگر به نوشتن اجازه داده‌اند. پس از رحلت پیامبر (ص)، صحابه و تابعین در زمینه حکم نوشتن حدیث اختلاف نظر داشتند و برخی از آنان در نقل اخبار و نوشتن را صحیح نمی‌دانستند و در میان آنها کسانی بودند که معتقد بودند نوشتن أحادیث صحیح است. این اختلاف نظر تا اواخر قرن اول ادامه داشت تا اینکه عمر بن عبدالعزیز دستور به جمع‌آوری و نوشتن احادیث دادند، بنابراین برای مدت طولانی احادیث پیامبر جمع‌آوری و نوشته نشدند. در این پایان نامه، با تکیه بر رویکرد توصیفی- تحلیلی، موضوع نوشتن حدیث در عصر پیامبر (ص) مورد بررسی قرار گرفته و هدف از آن دستیابی به تأثیر چگونگی جمع‌آوری احادیث بر حجیت آن‌ها بوده است. پس از تحقیق انجام شده مشاهد گردید که شواهد تاریخی و متون شرعی بر این دلالت دارند که مسلمانان در این عصر، قراردادها، معاملات، قرض‌ها و معاهدات خود را می‌نوشتند، بنابراین جای تردیدی باقی نمی‌ماند که صحابه در عصر پیامبر قادر به نوشتن و خواندن بوده‌اند. علما در زمینه تعارض احادیث نوشتن حدیث، موارد مختلفی را در چگونگی جمع و توضیح این احادیث ارائه داده‌اند که صحیح‌ترین آن‌ها دیدگاه نسخ است که احادیث نهی با احادیث جواز نوشتن نسخ شده‌اند. بر أساس دلایل و شواهد فراوان نوشتن حدیث در عصر پیامبر (ص) آغاز شده و سپس تدوین آن در ابتدای قرن دوم به دستور عمر بن عبد العزیز آغاز شد و پس از آن مرحله نگارش علمی و نوشتن کتاب با فصل‌بندی و ترتیب مشخص احادیث آغاز گردید. حجیت حدیث لزوماً منوط به اثبات نگارش و تدوین آن در عصر پیامبر نیست. بلکه روش نقل شفاهی احادیث دارای قواعد و اصول دقیقی است که می توان برای اثبات احادیث به آنها استناد کرد و به آنها تمسک کرد. با این حال، دلایل صحیح و روشنی نیز در مورد صحت حدیث ارائه شده است. تمامی علمای معتبر اسلام بر اینکه حدیث حجت است تصریح نموده‌اند که حجت بودن آن با قرائن قرآن و سنت و اجماع علما و عقل ثابت می‌شود.
پژوهشگران وریا حفیدی (استاد راهنما)، باوه ر حسن حسین (دانشجو)