عنوان	بررسی تاثیر تغییر اقلیم بر روند تولید غلات و امنیت غذایی در ایران
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	مدل ARDL، الگوی سری زمانی، تغییرات آب‌ و هوایی، امنیت غذایی
چکیده	تامین غذای جمعیت رو به رشد جهان و افزایش تقاضای روزافزون، فشار فزاینده‌ای بر محیط‌زیست وارد کرده که منجر به استفاده بیشتر از منابع طبیعی، آلودگی آب و هوا و در نهایت تغییرات اقلیمی شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیرات کوتاه مدت و بلند مدت شاخص های تغییر اقلیم بر تولید غلات در ایران، انجام شد. برای این منظور، یک مدل خودرگرسیون برداری با وقفه توزیعی (ARDL) با استفاده از داده‌های سالانه سری زمانی طی دوره 2023-2000 برآورد شد. نتایج حاصل از تخمین مدل نشان داد متغیرهای سطح زیرکشت، میزان بارش و مصرف کود شیمیایی در بلندمدت و کوتاه‌مدت تأثیر مثبت و معنی‌داری بر تولید غلات در ایران در طول دوره مورد مطالعه داشته‌اند. نتایج همچنین حاکی از عدم تأثیر معنی‌دار متغیر بهبود تکنولوژی بر تولید غلات در کوتاه‌مدت بود، اما در بلندمدت تغییر تکنولوژی و استفاده از روش‌های مکانیزه و نوین تولید تأثیر مثبت و معنی‌داری بر تولید غلات داشته است. متغیر مصرف انرژی در کوتاه مدت تأثیر مثبت و معنی‌دار داشته و در بلند مدت معنی‌دار نبود. همچنین، نتایج نشان داد افزایش دما و انتشار CO2 به عنوان شاخص‌های تغییر اقلیم، هم در کوتاه‌مدت و هم در بلندمدت تأثیر منفی و معنی‌دار بر تولید غلات در ایران در طول دوره مورد بررسی داشته‌اند؛ که این نتایج می تواند به عنوان یک هشدار جدی در ظهور آثار مخرب تغییر اقلیم بر امنیت غذایی کشور در نظر گرفته شود. براساس نتایج، توصیه می‌شود با توجه به اهمیت زمین در تأمین امنیت غذایی و چالش‌های مرتبط با بهره‌وری اراضی قطعه‌قطعه‌شده، ضروری است سیاست‌گذاران طرحی جامع برای یکپارچه‌سازی اراضی کشاورزی تدوین کنند. همچنین، باید از تفکیک بیشتر زمین‌های کشاورزی جلوگیری شود تا بهره‌وری و پایداری تولید ارتقا یابد و توان تولید در بلندمدت حفظ شود.
پژوهشگران	محمود حاجی رحیمی (نفر اول)، فرشته شریفی (نفر دوم)، محمد علی اسعدی (نفر سوم)