مشخصات پژوهش

عنوان	ارزیابی میزان تحمل جام زرین پاییزه (Sternbergia lutea) به تنش‌ ترکیبی خشکی و شوری
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	خشکی، شوری، فضای سبز، گیاهان سوخوار.
چکیده	جام زرین پاییزه (Sternbergia lutea) گیاهی علفی با کاربردهای زینتی و دارویی از تیره Amaryllidaceae می‌باشد. هدف این پژوهش بررسی اثر تنش ترکیبی شوری و خشکی بر میزان تحمل جام زرین پاییزه بود. تیمار‌‌های آزمایشی شامل سه سطح تنش شوری (صفر، 100 و 200 میلی‌مولار) از NaCl و پنج سطح تنش خشکی به‌صورت دور آبیاری (2، 4، 8، 10 و 12 روز) بودند. پس از کشت نشاهای جام زرین پاییزه در اواسط آذر ماه 1401 به صورت گلدانی در گلخانه، بوته ها شروع به رشد نمودند و پس از استقرا کامل آن‌ها، از اواخر اسفند 1401 تنش های شوری و خشکی اعمال شد. پس از سه ماه از اعمال تنش ها، در اواخر خرداد ماه 1402 بوته ها به دوره خواب رفتند. جهت رفع خواب در سوخ‌ها، در اواسط شهریور ماه 1402 گلدان ها به بیرون از گلخانه منتقل و در اواخر شهریور آبیاری شدند. پس از سبز شدن بوته ها از اواسط مهر، در اوایل آبان ماه 1402 گلدان ها به گلخانه منتقل و تنش ها مجددا اعمال شدند. اعمال تنش ها تا اوایل دی ماه 1402 ادامه یافت و در این زمان از برگ ها برای اندازه گیری ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمایی استفاده شد. سپس با خارج کردن بوته‌ها از خاک، ویژگی‌های مورفولوژیکی آن‌ها ارزیابی شد. نتایج نشان داد که تنش ناشی از شوری و خشکی سبب کاهش معنی‌دار ارتفاع بوته، تعداد برگ، وزن‌تر و خشک ریشه‌ و برگ، رنگیزه‌های فتوسنتزی، کربوهیدرات‌ها، محتوای نسبی آب، کربوهیدرات و پروتئین محلول گیاه و افزایش معنی‌دار میزان پرولین، مالون‌دی‌آلدهید، پراکسید هیدروژن، آنزیم-های پراکسیداز و سوپراکسیدازدیسموتاز شد. اثرات ترکیبی این دو تنش نیز همانند اثرات تکی عملکرد مشابهی داشت. با توجه به اینکه در این پژوهش بیشتر پارامترهای اندازه گیری شده با اعمال دور آبیاری 8 روز بدون تنش شوری بهترین عملکرد را نشان دادند، می‌توان نتیجه گرفت که این گیاه قابلیت تحمل خشکی را دارد. همچنین با توجه به اینکه صفت پایداری غشاء سلول در جام زرین پاییزه به طور معنی داری تحت تاثیر تنش ترکیبی شوری و خشکی قرار نگرفت و از طرف دیگر با توجه به افزایش فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی و کاهش آسیب اکسیداتیو می‌توان گفت که گیاه جام زرین پاییزه این پتانسیل را دارد که تنش خشکی و شوری را تحمل کند و یک گزینه مناسب به عنوان گل فصلی در فضای سبز نواحی با تنش آبی یا دارای آب و خاک شور می‌باشد.
پژوهشگران	نادر آدمی پور (استاد مشاور)، مهدی خیاط (استاد مشاور)، فرزاد نظری (استاد راهنما)، ئه هوه‌ن رسول محمد (دانشجو)