مشخصات پژوهش

عنوان	پهنه‌بندی دو متغییره سیلاب با استفاده از یک مدل‌کوپل شده هیدرولوژیکی و تولید طوفان
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	توابع مفصل، رودخانه، مدلHEC-RAS، مدل RHMS، هشدار سیل
چکیده	سیلاب یکی از مخاطرات طبیعی در طول تاریخ است که باعث به خطر افتادن جان و اموال انسان‌ها می‌شود. انسان از ابتدای تاریخ همواره برای انتخاب محل سکونت خود نزدیکی به منابع آب مانند رودخانه را مدنظر قرار داده‌است. اما فعالیت‌های انسانی مانند رعایت نکردن حریم رودخانه‌ها و تجاوز بخش کشاورزی و مسکونی به حریم رودخانه باعث به خطر افتادن انسان ها در زمان وقوع پدیده سیلاب می‌شود. یکی از عوامل مهم در پدیده‌ی سیلاب، بارش‌های شدید و رگباری می‌باشد که موجب ایجاد رواناب‌ها و طغیان رودخانه‌ها و ایجاد سیلاب‌های مهیب و وارد آمدن خسارات جانی و مالی جبران ناپذیری خواهد‌شد. در همین راستا در پژوهش حاضر از یک مدل کوپل شده هیدرولوژیکی و تولید طوفان به‌منظور پیش‌بینی میزان خسارت‌های سیل محتمل و بررسی تاثیرات اجتماعی و اقتصادی ناشی از سیلاب و تعیین مناطق سیل‌خیز به پهنه‌بندی سیلاب در منطقه‌ی مورد‌نظر پرداخته ‌شد. در این پژوهش، رودخانه زاب کوچک واقع در استان آذربایجان غربی به طول 71 کیلومتر مورد مطالعه قرار‌گرفت. با رفع محدودیت‌های مدل HEC-HMS و تلفیق آن با زبان برنامه‌نویسی R، توانایی مدل جدید برای محاسبه خودکار تمامی هیدروگراف‌های محتمل با دوره بازگشت‌های مختلف افزایش داده‌شد و همچنین پارامترهای شدت-مدت بارندگی در هیدروگراف‌های تولید‌شده لحاظ گردید. در ادامه مدل‌سازی بارش-رواناب با استفاده از بسته ترکیبی RHMS انجام و منجر به تولید 2619 هیدروگراف گردید. با وارد کردن هیدروگراف‌های تولید شده در مدل شبیه‌سازی HEC-RAS پهنه سیلاب برای دوره‌بازگشت‌های 2، 5 ، 10، 20، 25، 50، 80، 100، 150، 200، 220 و250 سال مشخص وسیستم کنترل هشدار سیل برای مناطق مسکونی در معرض خطرات سیلاب در حاشیه رودخانه زاب کوچک طراحی گردید. نتایج نشان داد با تهیه نقشه‌های پهنه‌بندی سیلاب در دوره‌بازگشت‌های مذکور و محاسبه‌ی مساحت نواحی دچار آبگرفتگی و خسارات وارده به اراضی کشاورزی و باغی و همچنین مناطق مسکونی که بیشترین مساحت پهنه سیلاب مربوط به دوره‌بازگشت 250 ساله برای مناطق مسکونی برابر با 265025 مترمربع و اراضی کشاورزی و باغی برابر32/605 هکتار و کمترین مساحت مربوط به دوره بازگشت 2 ساله برای مناطق مسکونی منطقه‌ای دچار خسارت نشد و اراضی کشاورزی و باغی برابر6/8 هکتار بود. همچنین برآورد هزینه خسارات وارده نشان داد که در دوره بازگشت 250 ساله با خسارت 348،516،555،000 ریال بیشترین و در دوره بازگشت 2 ساله با خسارت 4،300،000،000 ریال کمترین خسارت به نواحی تحت تاثیر سیلاب وارد شده‌است. همچنین با توجه به نتایج پژوهش در دوره‌بازگشت 250 ساله 3 منطقه در کلاس پرخطر(A) و 1 منطقه در کلاس (B) قرارگرفت
پژوهشگران	رزگار عرب زاده (استاد مشاور)، سامان نیک مهر (استاد راهنما)، مبین حسین پناهی (دانشجو)