|
عنوان
|
نشانه شناسی فضای قدسی: رویکردی انتقادی به تولید فضا در آیین یارسان
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
|
|
کلیدواژه‌ها
|
فضا بوم شناسی انتقادی دستور فضا یارسان تولید فضا
|
|
چکیده
|
هدف جستار حاضر تحلیل و بررسی راهبردهای تولید و بازنمایی فضای قدسی در متون آیین باطنی یارسان (با تمرکز بر متن بارگه بارگه) است. برای این منظور، ابتدا الگوهای مکانیابی بکار رفته در متن را با استفاده از رویکرد لویسنون (2004) بررسی کرده، و سپس راهبردهای بازنمایی و تولید انگارههای فضایی را از منظر بومشناسی انتقادی (Westphal 2011) مورد بررسی قرار میدهیم. نتایج تحقیق نشان میدهد که متن مورد نظر از دو الگوی ایستای فضایی توپولوژی و اشاری و همچنین از الگوی پویای حرکتی برای مکانیابی و تعیین جایگاه فضایی عناصر بهره میبرد. از سوی دیگر، نتایج روشن ساخت که انگارههای فضایی در متن مذکور بر اساس دو کلان استعارۀ کاروان و رنگرزی شکل گرفتهاند. این ساختهای استعاری منجر به تفکیک ناپذیری انگارههای فضایی و دورههای زمانی در متن شده است، به گونهای که هر ایدۀ فضایی در متن به صورت غیرمستقیم یک دورۀ تاریخی را نیز نشان میدهد (اصل فضا-زمانمندی). از سوی دیگر نتایج این مطالعه نشان داد که متن مورد بررسی مرزهای متعارف و تثبیت شدۀ فضایی را میان انگارههای فضایی و جغرافیایی به چالش کشیده، و در راستای انگارههای ایدئولوژیک خود ساخت و ترکیبی جدید را از آنها ارائه میدهد. بعلاوه متن مذکور با واسازی مرزهای جغرافیایی واقعی و خیالی (اصل ارجاعیت) و همچنین با بکار بردن نامجایهای متکثر و متنوع به شیوهای نوین در جهت تثبیت معانی و پیامهای الهیاتی خود عمل میکند. در نهایت باید ذکر کرد تمام این الگوها و راهبردهای فضایی در این متن در راستای ارائۀ نوعی نقشۀ فضایی نوین (سطح بازنماییهای فضایی) و یا یک ایدئولوژی فضایی جدید بکار میروند.
|
|
پژوهشگران
|
رحمان ویسی حصار (نفر اول)
|