مشخصات پژوهش

عنوان	زیبایی شناسی فواصل قرآنی سمع و بصر
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	زیبایی شناسی قرآن، فاصله، سمع، بصر
چکیده	زیبایی شناسی علمی است که با داشتن نظام منسجمی از شاخصه ها به ارزشیابی آثار هنری می پردازد. از این رو مطالعات زیبایی شناسی در قرآن که جامع ترین کتاب آسمانی و جاودانه ترین معجزه ی الهی است‎ ‎در ابتدا به مباحث نظم و اعجاز منحصر می شد و دانشمندانی چون عبدالقاهر جرجانی به تفصیل به مسئله ی نظم و بلاغت قرآن در کتاب معروف خود دلائل الإعجاز پرداخته است. مزیت آگاهی از این علم از آن جهت است که با بنا کردن قواعدی که به تناسب واژگان آیات و سوره ها و حکمت آمیز بودن چینش آن ها توجه دارد، پرده از اسرار بلاغی قرآن برمی دارد. ‎ ‎از نمونه های بارز اعجاز بیانی قرآن وجود فواصل در پایان آیات است که با جدا کردن هر آیه از آیه بعد، سبب مکث و تجدید نفس برای خواننده می شوند ضمن آن که با آهنگین کردن آیات بیان قرآن را از یک نواختی خارج کرده و با ایجاد تنوع در ساختار تعبیری سوره ها در رسایی بهتر مفاهیم نقش بسزایی دارند. ‎ ‎این پژوهش 85 آیه که از سراسر قرآن گزینش شده و دارای فواصل قرآنی سمع و بصر و مشتقات آن دو و افعالی که از ریشه ی سمع و بصر می باشند را به روش توصیفی-تحلیلی در دو بخش ساختاری و محتوایی بررسی می کند. از این رو در بخش ساختاری براساس حرف روی این فواصل به دو صورت متماثله و متقاربه، و بر اساس تجمع حرف روی و وزن به سه صورت مطرف و متوازی و متوازن که نوع غالب آن ها مطرف است قابل تفکیک می باشند و در بخش محتوایی که از تفاسیری چون المیزان و زمخشری و بیضاوی استفاده شده، در یک قسم تناسب و هماهنگی فواصل سمع و بصر با مضمون آیه مورد بررسی قرار می گیرد و در قسمی دیگر تناسب این فواصل با مجموع آیات پیشین و یا سوره موردنظر که به صورت یکی از گونه های تاکید، تعلیل، تشویق و انذار و تهدید و تهکم و... است، تجزیه و تحلیل می شود.
پژوهشگران	زهرا رجبی راد (دانشجو)، هادی رضوان (استاد مشاور)، عبدالله رسول نژاد (استاد راهنما)