مشخصات پژوهش

عنوان	ارائه الگوهای طراحی با هدف افزایش ارتباط کودک با طبیعت در مجموعه های مسکونی شهر سنندج
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	کودک، ارتباط با طبیعت، مجتمع مسکونی، طراحی بیوفیلیک، مشارکت با کودکان
چکیده	امروزه با رشد شهرنشینی محل سکونت درصد قابل توجهی از کودکان و خانواده های آن ها آپارتمان ها و مجتمع های مسکونی است؛ درصورتیکه در طراحی، ساخت و مدیریت این مجتمع ها و واحدهای فضایی آن ها (فضاهای باز، نیمه باز و بسته) کودکان و نیازهای ضروریشان مانند بازی و ارتباط با طبیعت در نظرگرفته نشود، می توان انتظار داشت مراحل رشد و حال خوب (بهزیستی) آنان با چالش های جدی روبرو شود. در این چارچوب، هدف این پژوهش یافتن مؤلفه ها و الگوهایی برای طراحی و ارتقای فضایی مجتمع های مسکونی به صورتی است که بتوان به کمک آن ها ارتباط کودک با طبیعت را هم در فضاهای باز عمومی و هم در فضاهای خصوصی افزایش داد. برای تحقق این هدف و شناخت بهتر ابعاد مختلف پژوهش، با مرور سابقۀ موضوع، مطالعات در سه دستۀ عوامل روانشناختی، طراحی بیوفیلیک و عوامل فیزیکی دسته بندی شد. سپس چارچوب مفهومی از روی چارچوب محتوایی پژوهش به دست آمد و مؤلفه های «جذابیت محیطی(غنای حسی)»، «تعامل پذیری»، «ایمنی و امنیت» و «انعطاف پذیری» و سنجه های آن ها استخراج شد. همچنین موردی که شاید بتواند این پژوهش را از پژوهش های مشابه با موضوع کودک، که از والدین و بزرگترها در مورد کودکان سؤال می شد، متمایز کند مفهوم پژوهش مشارکتی است؛ به این مفهوم که در پژوهش حاضر از وجود خود کودکان و نظرات آنها استفاده شده است و در کنار آن نظرات والدین نیز پرسیده شده است. در بازۀ زمانی این پژوهش به دلیل همه گیری جهانی بیماری کووید 19 (کرونا) و به درازا کشیدن آن به جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامۀ مجازی بسنده شد. برای ارزیابی چارچوب مفهومی، دو پرسشنامۀ مجازی جدا بین تعداد 441 کودک (278 دختر و 163 پسر) 6 تا 12 سال ساکن در مجتمع ها و آپارتمان های مسکونی سطح شهر سنندج و 567 نفر از والدین آن ها (417 مادر و 150 پدر) از طریق گروهای مجازی مدارس سطح شهر توزیع گردید. پایایی پرسشنامۀ محقق ساخت با محاسبۀ آلفای کرونباخ و روایی آن با استفاده از روش تحلیل عاملی تأییدی در نرم افزارهای اس پی اس اس و ایموس مورد بررسی قرارگرفت. بررسی روابط علی از طریق مدل یابی معادلات ســاختاری نشــان داد که از دیدگاه کودکان مؤلفه های جذابیت محیطی (غنای حسی)، تعامل پذیری، ایمنی و امنیت و انعطاف پذیری به ترتیب عوامل معنادار و تأثیرگذار بر افزایش رابطۀ کودک با طبیعت هستند اما در اولویت بندی والدین مؤلفۀ انعطاف پذیری مؤثرتر از ایمنی و امنیت تشخیص داده شده است. در نهایت با استفاده از تأثیرگذاری و اولویت بندی مؤلفه ها و همچنین سنجه های مربوط به آن ها در پرسشنامۀ کودکان و بحث و مقایسۀ هر کدام از آن ها با اطلاعات نظیرشان در پرسشنامۀ والدین و نیز با توجه به اطلاعات توصیفی استخراج شده، الگوهای مناسب طراحی ارائه گردید.
پژوهشگران	حمید ندیمی (استاد مشاور)، بختیار بهرامی (استاد راهنما)، نرگس فتاحی (دانشجو)