عنوان	بررسی توفان های تندری در ایران
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	توفان های تندری، همرفت، فراوانی، روند، ایران
چکیده	توفان های تندری یکی از مهمترین پدیده های جوی هستند که در نهایت زیبایی و اقتدار می توانند بسیار هراس انگیز باشند. توفان های تندری معمولاً یا بر اثرگرم شدن سطح زمین و صعود سریع آن به جو که همان جریان همرفت است و یا همراه با جبهه های هوا به ویژه جبهه ی سرد اتفاق می افتند. به دلیل ناگهانی بودن وقوع این پدیده در بسیاری موارد همراه با بارش های سنگین و سیل آسا است که باعث ایجاد خسارات زیادی در بخش های کشاورزی، دامداری و حتی مناطق مسکونی می شوند. هدف از این پژوهش بررسی مکانی، زمانی و شناخت روند توفان های تندری در ایران است. بدین منظور از داده های ماهانه 201 ایستگاه همدید ایران از بدو تأسیس تا سال 2010 استفاده شده است. فراوانی رخداد ماهانه و سالانه توفان های تندری ایستگاههای همدید در گستره ایران محاسبه شد. همچنین روند توفان های تندری براساس آزمون ناپارامتری من-کندال بررسی و مقدار کاهش یا افزایش این پدیده به کمک آزمون برآورد کننده شیب سن مشخص شد. نتایج این پژوهش نشان داد که توفان های تندری از نظر مکانی در تمام گستره ایران رخ می دهند. با این حال فراوانی این پدیده در شمال غرب، جنوب غرب و جنوب شرق ایران بیش از سایر بخش های دیگر بوده است. از نظر زمانی نیز در هر ماه از سال بخش یا بخش هایی از ایران به عنوان کانون بیشینه رخداد توفان های تندری مشخص شده است. به عنوان مثال در زمستان جنوب غرب، جنوب و جنوب شرق ایران، در فصل بهار غرب و بویژه شمال غرب ایران، و در آخر بهار(ژوئن) جنوب شرق کشور، کانون اصلی رخداد این پدیده بوده است. در تابستان شمال غرب تا شمال شرق ایران و همچنین جنوب شرق و جنوب استان فارس مراکز اصلی شکل گیری توفان های تندری هستند. در آغاز فصل پاییز(اکتبر) سواحل دریای خزر تا شمال خلیج فارس و به سمت شمال غرب ایران و در نوامبر و دسامبر نیز جنوب غرب و غرب ایران محل اصلی رخداد این پدیده جوی بوده است. نتایج دیگر این پژوهش نشان داد که روند توفان های تندری نیز در گستره ایران مشابه نبوده است. شمال غرب، جنوب غرب و نیمه جنوبی استان کرمان به طور متوسط بیش از 1 روز در سال افزایش معنی دار را در سطح اطمینان 99 درصد نشان داده اند. همچنین جنوب شرق ایران و همچنین ایران مرکزی در حدود 7/0 روز در سال کاهش رخداد این پدیده را گزارش کرده اند. در سایر بخش های ایران کاهش یا افزایش توفان های تندری به صورت پراکنده مشاهده شده است اما مقدار آن در سطوح اطمینان 99%، 95% و 90% معنی دار نبوده است.
پژوهشگران	بختیار محمدی (استاد راهنما)، پوپک دانانیانی (دانشجو)