مشخصات پژوهش

عنوان	مدل سازی مطلوبیت زیستگاه گونه سیاه خروس (Tetrao mlokosiewiczi) در ذخیرگاه بیوسفری ارسباران به روش حد اکثر آنتروپی
نوع پژوهش	مقاله ارائه شده کنفرانسی
کلیدواژه‌ها	گونه سیاه خروس، ذخیرهگاه زیست سپهری ارسباران، مدل سازی مطلوبیت زیستگاه، حداکثر بی نظمی.
چکیده	در حال حاضر گونه سیاه خروس (Tetrao mlokosiewiczi) به عنوان یک گونه در معرض خطر انقراض در ایران و یک گونه نزدیک به تهدید در مقیاس جهانی شناخته می شود. بنابراین حفاظت از این گونه بسیار ضروری است. برای اجرای برنامه حفاظتی آگاهانه لازم است ضمن کاهش عوامل تهدید کننده گونه، خصوصیات زیستگاهی و زیستگاه های مطلوب این گونه نیز تعیین شوند. مطالعه حاضر با هدف تعیین متغیر های مؤثر بر حضور گونه و مطلوبیت زیستگاه آن به اجرا در آمده است. در خلال سال های 1397 و 1398 تنها زیستگاه گونه سیاه خروس در ایران، یعنی ذخیره گاه زیست سپهری ارسباران در چهار فصل مورد پیمایش قرار گرفته و 69 نقطه حضور برای این گونه به ثبت رسید. برای تعیین متغیر های زیستگاهی کلیدی و تعیین زیستگاه های مطلوب این گونه در منطقه مطالعاتی از روش مدل سازی مطلوبیت زیستگاه مبتنی بر نظریه ی بی نظمی بیشینه در محیط نرم افزاری MaxEnt استفاده شد. لایه های اطلاعاتی مورد استفاده برای مدل سازی مطلوبیت زیستگاه گونه سیاه خروس شامل متغیر های: میانگین دمای سالانه، بارش سالانه، DEM، فاصله از مناطق سکونتگاهی انسانی، فاصله از جاده، فاصله از رودخانه، کاربری اراضی، شیب، و جهت شیب بودند. بر اساس نتایج به دست آمده متغیر زیستگاهی DEM و پس از آن به ترتیب متغیرهای کاربری اراضی، شیب، جهت شیب و فاصله از مناطق سکونتگاهی انسان مهم ترین متغیرهای زیستگاهی تأثیرگذار بر مطلوبیت زیستگاه این گونه بودند. نتایج نشان دادند که گونه سیاه خروس عمدتاً در دامنه ارتفاعی بین 1500 تا 2500 متر، در مناطق پوشیده شده از جنگل های متراکم تا نیمه متراکم و مرتعی درجه یک و در شیب های شمالی و شمال غربی با شیب نسبتاً ملایم بین 10 تا 12 درصد مشاهده می شود و بهترین فاصله از مناطق سکونتگاهی انسانی برای این گونه فاصله 2500 متری است. در کل نتایج حاکی از تخصص گرا بودن گونه سیاه خروس بوده و به همین دلیل می تواند بسیار آسیب پذیر بوده و نیازمند توجه خاص برای حفظ زیستگاه های این گونه است.
پژوهشگران	جواد شیری آذر (نفر دوم)، شهرام کبودوندپور (نفر اول)