عنوان
|
کارپوشه علمی: راهنمای عملی مستندسازی فعالیت های تدریس،پژوهش و خدمات دانشگاهی
|
نوع پژوهش
|
کتاب
|
کلیدواژهها
|
کارپوشه ، راهنمای عملی، فعالیت های دانشگاهی. تدریس، پژوهش، خدمات دانشگاهی
|
چکیده
|
دانشگاه ها و موؤسسات آموزش عالی همواره به عنوان مهم ترین مراکز اندیشه ورزی و تولید علم، وظایف و نقش های مختلفی را برعهده داشته و در پرورش متفکران، محققان، دانش پژوهان و دانشجویان دانشگاهی در اعتلای علمی و جهت بخشیدن به حرکت های فکری، اعتقادی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی جامعه نقش اساسی ایفاء کرده اند. این نقش امروز به مراتب پیچیده تر و سنگین تر از گذشته بوده و دانشگاه ها به منظور به انجام رساندن وظایف خطیر خود و پویایی و ارتقاء آنها، نیازمند ارزیابی مستمر کمیت و کیفیت فعالیت ها و اقدامات خود به منظور اطمینان از صحت روند برنامه ها و فرایندهای اجرایی می باشند. صاحب نظران سه دلیل عمده را برای ضرورت ارزشیابی عملکرد مطرح ساخته اند. این دلایل شامل ضرورت جمع آوری اطلاعات در باره نقاط قوت و ضعف؛ ثبت کیفیت عملکرد به منظور استفاده مدیران و مقامات مافوق در تصمیم گیری جهت ارتقاء و پاداش دهی و سرانجام لذت و رضایت ذهنی و درونی حاصل از دریافت بازخورد از دیگران در خصوص چگونگی تلاش ها و فعالیت های فرد می باشد. ارزیابی عملکرد در دانشگاه ها به دلیل جایگاه خاص و مرجعیت تخصصی منحصربفرد اعضای هیأت علمی، به مراتب کاری حساس و دشوار است و احتمالاً به همین دلیل بسیاری از مدیران تمایل زیادی برای ایجاد تغییر در این حوزه ندارند. براین اساس، اجرای هر گونه ارزشیابی موفق از کیفیت عملکرد اعضای هیأت علمی در دانشگاه ها، مستلزم همکاری و موافقت اعضای هیأت علمی و مدیران سطوح مختلف است. مقاومت اعضای هیأت علمی می تواند ناشی از ترس از بر ملا شدن نقاط ضعف در زمینه حوزه تخصصی، بدگمانی از ارزشیابی خود توسط افرادی فاقد صلاحیت و اضطراب ناشی از مسؤولیت در مقابل عملکرد نامناسب در حوزه ای که آموزش ندیده یا آموزش کمی دیده و یا علاقه ای به آن ندارد و مخالفت و مقاومت مدیران نیز ممکن است ناشی از ترس از دست دادن کنترل بر فرایند تصمیم گیری و مواجهه با مقاومت اعضای هیأت علمی باشد. اگر چه در دانشگاه های کشور ما نیز مانند اغلب کشورهای جهان توصیه می شود، در ارزشیابی عملکرد اعضای هیأت علمی دانشگاه ها همزمان کارکردهای تدریس، تحقیق و خدمات مورد توجه قرار گیرند و به این منظور تأکید می شود، فعالیت های دانشگاهی به گونه ای سازمان یابند که ارتباط نزدیکی بین تدریس و تحقیق برقرار شود و اعضاء هیأت علمی هم معلم و هم محقق باشند و هر دو فعالیت را به طور همزمان و در راستای تکمیل همدیگر پیش ببرند، با این وجود، در عمل اهمیتی که به تدریس داده می شود، بسیار کمتر از تحقیق است. روند سیاست گذاری های حمایتی از پژوهش ناخواسته باعث شده است، شاخص های عملکرد در آموزش عالی بیش از حد بر بروندادهای پژوهشی متمرکز شده و به همین دلیل بیشتر اعضای هیأت علمی مجبور هستند از طریق فعالیت های پژوهشی، امتیازات لازم جهت ارتقاء خود را کسب نمایند. دلایل مختلفی در ایجاد این مشکل مؤثراست که از مهم ترین آنها می توان به تقاضای روز افزون برای آموزش عالی و به تبع آن گسترش بی رویه مراکز آموزش عالی و به کارگیری افراد، بدون برخورداری از صلاحیت علمی کافی برای تدریس در کلاس های درس دانشگاهی اشاره کرد، که این امر خود این تصور نادرست را ایجاد کرده است که تدریس کار آسانی است و همه از عهده آن بر می آیند. بعلاوه عدم توافق بر سر کیفیت و عینیت معیارها و ابزارهای ارزیابی تدریس و منابع جمع آوری اطلاعات در باره آن و دشواری مستند-سازی فعالیت های تدریس نیز از جمله عواملی هستند که ارزیابی کیفیت تدریس در مراکز آموزش عالی را با مشکل مواجه ساخته اند. بر اساس آنچه که ذکر آن رفت ، ارزشیابی کاری است حساس و عدم دقت در صحت و دقت اطلاعات جمع آوری شده نه فقط تمیز مدرسان کارآمد و ناکارآمد را با مشکل مواجه می سازد و تصمیم گیری را دچار اختلال می کند، بلکه نارضایتی فراوانی را نیز به دنبال خواهد داشت. لذا، افزایش منابع جمع آوری اطلاعات اگرچه ممکن است هزینه های ارزشیابی، تحلیل و اطلاع رسانی را افزایش دهد، ولی از یک سو موجب کاهش خطا و اشتباه در قضاوت و اتخاذ تصمیم مناسب می شود و از سوی دیگر باعث می شود، اعضای هیأت علمی تلاشگر احساس نمایند، تلاش های آنان از دید مسؤولان امر پنهان نخواهد ماند. یکی از روش های که اکنون در اغلب دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشورهای توسعه یافته برای ارزشیابی عملکرد اعضای هیأت علمی مورد استفاده قرار می گیرد، کارپوشه علمی است. از طریق کارپوشه علمی ارزشیابان می توانند به پیچیدگی کار اعضای هیأت علمی پی ببرند و با استفاده از منابع چندگانه جمع آوری اطلاعات، فعالیت ها و عملکردهای آموزشی، پژوهشی و خدماتی اعضای هیأت علمی را با دقّت، وسعت و عمق بیشتر مستند سازند. چون کارپوشه علمی بر اساس تفکر عمیق تهیه می شود و اطلاعاتی را در باره چه چیزی، چرایی و چگونگی
|
پژوهشگران
|
محمدرضا یوسف زاده (نفر دوم)، یحیی معروفی (نفر اول)
|