مشخصات پژوهش

عنوان	نیمرخ شهرهای کُردنشین: بخش اول
نوع پژوهش	طرح پژوهشی خاتمه یافته
کلیدواژه‌ها	شهرهای کردنشین، توسعه تاریخی، وضعیت اجتماعی- اقتصادی، توسعه و تکوین شهر، چالش های توسعه شهری
چکیده	غرب ایران بویژه منطقه تحت پوشش کوه های زاگرس از نظر شروع سکونت انسان همواره مورد توجه صاحبنظران بوده است. شواهد باستان شناسی به دست آمده از مناطق زاگرس دال بر آن است که هسته اولین شهرهای تمدن بین النهرین در این منطقه شکل گرفته و بعد ها به سایر مناطق انتقال یافته است. علارغم این پیش زمینه تاریخی، در مطالعات شهرهای اسلامی-ایرانی بدان صورت به شهرهای کُردنشین پرداخته نشده و این شهرها در ادبیات مطالعات معماری و شهرسازی به فراموشی سپرده شده است. در مطالعات شهرهای اسلامی، بویژه در محدوده جغرافیایی خاورمیانه، مفاهیم شهرهای فارسی (Persian)، عربی (Arabic) و ترکی(Turkish) به فراخور باز و زوایای آنها در مقایسه با سایر شهرها و با توجه به بسترهای تاریخی-جغرافیایی خاص خود بررسی گردیده است. در مطالعات مرتبط با شهرهای ایرانی نیز بیشترین توجه به سکونتگاههای مناطق مرکزی ایران شده و در مطالعات موردی انجام شده مرتبط با غرب کشور بدان صورت به فرهنگ کُرد و نقش و نحوه تعامل آن با محیط نیز اشاره ای نشده است. با توجه به این خلاء مطالعاتی و پیش زمینه تاریخی، این تحقیق بر آن است که زوایای مختلف توسعه تایخی، شرایط کنونی، مسایل و مشکلات مکانی، بویژه سیاستهای جاری و مدیریت شهری شهرهای کُردنشین (بخش اول) را در چارچوب نیمرخ شهرهای کُردنشین بصورت متنی و تصویری با استناد به مطالعات کتابخانه ای و میدانی بررسی نمایید. در بخش اول این تحقیق شهرهای کرمانشاه، سنندج، ایلام، سقز، بیجار، بوکان، بانه، مریوان و مهاباد بصورت فصل های جدا پوشش داده شده و در ادامه پژوهشگران برآنند که مابقی شهرهای کُردنشین را با فرآخوان عمومی از محققین در بخش دوم آن مطالعه نمایند. نتایج مطالعات دال بر آن است که شهرهای کُردنشین مورد مطالعه یا با قرارگیری در امتداد کریدور ارتباطی شمال-جنوب_کشور همچون بوکان، سقز، سنندج، کرمانشاه و ایلام یا با همجواری با مرز ایران و اقلیم کردستان همچون بانه و مریوان از مزیت های نسبی خاص موقعیتی بهره مند هستند و تعدادی نیز همچون بیجار و مهاباد با مشکل موقعیتی و ارتباطی پویا با کانون های توسعه مواجه هستند. در مقابل یکی از چالش های اقتصادی-اجتماعی مشترک اکثر شهرهای مورد مطالعه شکل گیری سکونتگاه های غیررسمی می باشد که دلیل آن را باید در برهم خوردن تعادل پویای روابط شهر و روستا در دوره معاصر و بیکاری بخش عمده
پژوهشگران	هوشمند علیزاده (مجری اول)، کسری آشوری (همکار)