مشخصات پژوهش

عنوان	شرح و بررسی بخشی از منظومه نحوی الالفیه المسعودیه سید مسعود هاشمی
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	علم نحو، منظومه های نحوی، الألفیّه المسعودیّه، سیّدمسعود هاشمی، تاریخ نحو، نحو در ایران
چکیده	علم نحوِ زبان عربی، یکی از علوم مهمّ اسلامی است به دلیل آن که این علم، بخش بزرگی از دستور زبان قرآن است، و قرآن هم کتاب دینی انسانهای فراوانی بر روی کره خاکی است. این علم، از همان سده های آغازین اسلامی، و به واسطه گسترش سریع اسلام و نیازِ تازه مسلمانان از ملّتهای دیگر به فهم زبان دینِ تازه، رشد و توسعه و تکامل یافت و بسیار مورد توجّه علمای مسلمان، اعمّ از عرب و غیر عرب قرارگرفت؛ که یکی از ملّتهای مسلمانی که بیشترین و مهم ترین و مؤثّرترین خدمتها را به این علم کرد، ایرانیان بودند و این دانش جایگاه ویژه ای در میان عالمان ایرانی یافت؛ چنان که از میان آنان، نحویان تأثیرگذار و مبرّزی، همچون "سیبویه" و "خلیل" ظهور کردند. خدمتهای ایرانیان به علم نحو همچنان و تا قرن حاضر هم ادامه پیدا کرد و نحویان، کتابهای زیادی، چه کوچک و چه بزرگ و چه منثور و چه منظوم، در علم نحو پدید آوردند. یکی از این آثار ـ که در واقع، ادامه کوشش صدها ساله علمای ایران در خدمت به زبان و نحو عربی است ـ کتاب "الألفیّۀُ المسعودیّۀ" از سیّدمسعود هاشمی (1364ـ 1315ش)، از عالمان و شاعران و ادبای معاصر کُردستان ایران است، که از جمله آثار فراوان به جامانده از او این منظومۀ عربی است در هزار و هفتاد بیت در بحر رجز و تاکنون ناشناخته مانده و هنوز رخسار آفتاب به خود ندیده است. در پژوهشِ حاضر، که هدفِ اصلیش، معرّفی و شناساندنِ منظومه مزبور و جلوگیری از نابودی آن است، سعی شده است که: نخست و در آغاز، در مقدّمه ای، منظومه مذکور و مؤلّف آن و روش کار وی، به طور جامع، معرّفی شود. سپس هم، به اختصار، از علم نحو در جهان اسلام و ایران، با ذکر مشهورترین نحویان و کتب و منظومه های نحوی و نحو در شعر فارسی سخن رفته است و آن گاه، بخشی از منظومه، از روی نسخه منحصر به فرد آن آورده و به فارسی ترجمه و به عربی شرح و تفسیر شده است.
پژوهشگران	عبدالله رسول نژاد (استاد مشاور)، هادی رضوان (استاد راهنما)، عثمان نقشبندی (دانشجو)