|
چکیده
|
مقدمه: برای مدل سازی پاسخ های فیزیولوژیک (ضربان قلب، تهویه دقیقه ای، اکسیژن مصرفی و ...) در ورزش الگو های ریاضی متفاوتی (رگرسیون خطی، تابع درجه دو، تابع نمایی و ...) وجود دارد. مورتون در 1985 مدل تابع نمایی (Exponentiel) را برای تغیرات مصرف اکسیژن در فعالیت با شدت ثابت معرفی نمود که در این مدل در حالت یکنواختی (Steady state) رابطه بین شدت فعالیت و مصرف اکسیژن خطی است (Meyer, 1995). مطالعات انجام شده بعدی نشان داده است که به هنگام فعالیت با شدت بالای آستانه بی هوازی (فعالیت شدید) سنتیک مصرف اکسیژن تا رسیدن به یک حالت پایدار از الگوی توابع نمایی پیروی می کند (Dufour, 2005). در این الگو سنتیک مصرف اکسیژن دارای سه مرحله است: 1- فاز قلبی تنفسی (15 تا 25 ثانیه طول می کشد) که در مطالعه سنتیک مصرف اکسیژن معمولا از آن صرف نظر می شود، 2- فازسریع ( 2 تا 3 دقیقه طول می کشد) 3- فاز آهسته (6 تا 12 دقیقه طول می کشد). در فاز آهسته امکان دارد ورزشکار به سطح جدیدی از پایداری در مصرف اکسیژن برسد یا با افزایش دائمی مصرف اکسیژن به بیشنه اکسیژن مصرفی دست یابد (Bernard et coll. 1998). در مطالعه حاضر ضمن استفاده از توابع نمایی، مدل ریاضی گوسین (gaussien) برای تعیین رابطه بین شدت فعالیت و مصرف اکسیژن در فعالیت ورزشی با شدت ثابت، بکار گرفته شده است. روش شناسی: 45 دوچرخه سوار نخبه (سن 2±23 سال، قد cm 6±180، وزنkg 6±70) بر روی دوچرخه کارسنج مدل Excalibur Sport پس از اجرای آزمون فزاینده و تعیین آستانه بیش جبرانی تنفسی ( Point Compensation Respiratory: PRC)؛ سه مرحله آزمون آزمایشگاهی ده دقیقه ای را با رعایت ده دقیقه استراحت بین آنها با شدت های زیر، برابر و بالای PRC اجرا نمودند. با استفاده از دستگاه گاز آنالایزور Oxycon 5 میزان اکسیژن مصرفی آزمودنی ها به روش نفس به نفس (cycle by cycle) اندازه گیری و میانگین آن ها هر 30 ثانیه یک بار ثبت شد. برای تحلیل سنتیک مصرف اکسیژن در سه مرحله آزمون با نرم افزار Matlab (Mthematic Labratory)، از دو مدل ریاضی تابع نمایی و تابع گوسین استفاده شد که معادلات آن ها به ترتیب عبارت بود از: نتایج: محاسبات ریاضی نشان داد که دقت انطباق منحنی (R²) بر روی داده های واقعی هر سه مرحله آزمون در مدل گوسین بالاتر از مدل نمایی است و این تفاوت برای آزمون مرحله اول معنا دار است(P<0
|