یوسف سهرابی

به منظور بررسی اثرکود(شیمیایی و زیستی نیتروژنه) و کنترل علف هرز بر روی صفات مورفولوژیک، عملکرد وکیفیت دانه نخود دیم رقمILC482، آزمایشی در سال زراعی 93-1392 به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با4 تکرار در مزرعه ی تحقیقاتی دانشگاه کردستان واقع در 15 کیلومتری شهردهگلان انجام شد. تیمارهای کودی، شامل شاهد (بدون کود(، ریزوبیوم، نیتروکسین، 20 کیلوگرم اوره در هکتار، 40 کیلوگرم اوره در هکتار، 60 کیلوگرم اوره در هکتار، ریزوبیوم+ نیتروکسین و ریزوبیوم + نیتروکسین + 15 کیلوگرم اوره در هکتار به عنوان عامل اصلی و کنترل علف هرز به عنوان عامل فرعی در دو سطح (وجین وعدم وجین) در نظر گرفته شد. درکرت های بدون وجین، علف های هرزی مانند سلمه تره(Chenopodium album)، پیچک صحرایی(Convolvulus arvensis)،گلرنگ وحشی(Carthamus oxyacantha)، علف شور(Salsola kali)، گوش بره(Chrozophora tinctoria)، تاج خروس ریشه قرمز(Amaranthus retroflexus) و شاتره(Fumaria vailantii) وجود داشتند اما براساس وزن خشک سه گونه اول از اهمیت بیشتری برخودار بودند. دربین تیمارهای کودی کاربرد 60 کیلوگرم درهکتاراوره موجب تولید بیشترین وزن خشک علف های هرز دراوایل گلدهی گردید. تیمارهای کودی تاثیری برسطح سبز، وزن خشک کل بوته وارتفاع بوته دراوایل گلدهی نداشتند، درحالی که عدم وجین علف های هرز به طوربسیارمعنی داری موجب کاهش صفات مذکورگردید. درمرحله رسیدگی کمترین ارتفاع بوته(9/23 سانتیمتر) مربوط به کاربرد40 کیلوگرم اوره درهکتاربود ولی بین سایرتیمارها اختلاف معنی داری مشاهده نشد. درحالی که ارتفاع اولین نیام تحت تاثیرتیمارهای آزمایشی واثرات متقابل آن ها قرارنگرفت. دربین تیمارهای کودی، کاربرد کود بیولوژیک نیتروکسین بیشترین تعداد انشعاب دربوته (37/2) را ایجاد کرد. ولی عدم وجین علف های هرز موجب کاهش معنی دار تعداد انشعاب دربوته گردید. تیمارهای کودی بر عملکرد واجزای عملکرد تأثیری نداشتنند. همچنین وجین علف های هرز برتعداد دانه درغلاف، تعداد غلاف پوک، وزن صد دانه و شاخص برداشت تاثیری نداشت ولی به ترتیب موجب افزایش 44 و 18 درصدی تعداد غلاف در بوته و تعداد دانه دربوته ودرنتیجه عملکرد دانه وعملکرد بیولوژیک گردید. تیمارهای کودی بر برخی صفات کیفی دانه مانند میزان کربوهیدرات و خاکستر، کلسیم وپتاسیم تأثیر معنی داری نداشتند، اما