وحید زادمجید

تحقیق حاضر به منظور بررسی شاخص های تولید مثلی جنس نر ماهی سفید دریای خزر (Rutilus kutum) ساکن در رودخانه قشلاق سنندج و اینکه تغییر زیستگاه چه اثراتی بر شاخص های تولید مثلی جنس نر داشته است در طی ماه های فروردین- اردیبهشت 1394 صورت پذیرفت. بدین منظور 20 عدد مولد نر با میانگین سن 1/2 سال با تور پرتابی سالیک صید گردید. پارامترهای زیستی اسپرم از قبیل حجم، طول دوره تحرک، تراکم، اسپرماتوکریت، شاخص رشدگناد وسوماتیک، pH و اسمولاریته اندازه گیری و مقادیر آنها به ترتیب شامل 16/0±41/2سی سی، 07/1±46/42 ثانیه، 24/2±31/17 میلیون سلول در هر میلی لیتر، 34/2±8/40٪، 31/0±71/5، 02/0±8/7 و 87/4±1/282 بود. همچنین ترکیبات یونی، آلی و آنزیم های آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)، آلکالین آمینوترانسفراز (ALT) و آلکالین فسفاتاز (ALP)، استروئیدهای جنسی تستوسترون و دی هیدروکسی پروژسترون هم اندازه گیری گردید. مقادیر ترکیبات یونی پلاسمای منی نشان داد که یون های سدیم (87/190میلی اکی والان/ لیتر)، کلراید (60/124میلی اکی والان/لیتر) و پتاسیم (34/28 میلی اکی والان /لیتر) یون های غالب پلاسمای سمینال ماهی سفید رودخانه قشلاق سنندج بودند. نتایج آزمون رگرسیون نشان داد سن بر روی حجم اسپرم (05/0P< 618/0=2R (. تری گلیسرید بر تراکم (05/0P< . 347/0=2R) و اسمولاریته (05/0 P< 471/0=2R) اثر مثبت معناداری داشت. در رابطه با ارتباط آنزیم ها با شاخص های زیستی اسپرم بین طول دوره تحرک اسپرم با AST رابطه معکوس بسیار معناداری وجود داشت (01/0 P< 69/0=2R) و ALT بر اسمولاریته اثر منفی (01/0 P< 602/0=2R) و ALP بر اسمولاریته اثر مثبت داشت (05/0 P< 5/0=2R). تصاویر بافت گناد هم نشان داد به علت حضور غالب اسپرماتوزوآ گناد در مرحله اسپرمیشن قرار داشت. نتایج این تحقیق نشان داد که تغییر زیستگاه اثر سوئی بر توان تولید مثلی مولدین نر ماهی سفید رودخانه قشلاق سنندج نداشته است.