تحلیل گفتمان انتقادی ونلیوون که با تکیه بر مؤلفههای جامعهشناختی- معنایی، الگوهای بازنمایی کارگزاران اجتماعی در متن را آشکار میکند، الگوی کارآمدی برای تبیین شبکه پیچیده بازنمایی کارگزاران اجتماعی در روایت داستانی است. این الگو به چگونگی بازنمایی افراد، گروهها و نهادها در گفتمانهای اجتماعی میپردازد؛ چنانکه نحوه بازنمایی این کنشگران میتواند بازتابی از ساختارهای قدرت و روابط اجتماعی باشد. رمان کافه پیانو از فرهاد جعفری بهعنوانِ یکی از نمونههای موفق داستان معاصر، با بازنماییهای متنوعی که از کارگزاران اجتماعی دارد، مبنای مناسبی برای تبیین نقشها و هویتهای کارگزاران اجتماعی است. در این مقاله، با تکیه بر تحلیل گفتمان انتقادی ونلیوون، شیوههای بازنمایی کارگزاران اجتماعی در رمان کافه پیانو بررسی و تحلیل شده است؛ چندانکه بتوان شبکه گسترده کارگزاران اجتماعی در این رمان را تبیین کرد. نتایج پژوهش نشان میدهد که انبوه کارگزاران اجتماعی در این رمان، تنها شخصیتهایی پسزمینهای نیستند، بلکه جزئی اساسی از بافت داستان هستند که بهمثابه بخشی از یک گفتمان بزرگتر اجتماعی و فرهنگی بازنمایی شدهاند. رمان با تمرکز بر شخصیتهایی از طبقه متوسط جامعه و با بازنمایی تأثیر معضلات اجتماعی و اقتصادی بر زندگی و احوال آنها، تصویری از وضعیت طبقه متوسط را در مواجهه با مسائل و معضلات امروز نشان میدهد و کاربرد برخی مؤلفههای جامعهشناختی- معنایی نیز عمق بیشتری به بازنمایی فردی و اجتماعی شخصیتها داده است. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی است و برای شمارش مؤلفههای جامعهشناختی- معنایی و تحلیل دادهها از روشکمّی استفاده شده است.
