هرچند که کشاورزی و تولید محصولات آن بدون استفاده از کود شیمیایی امکان پذیر نیست اما در کشاورزی پایدار کاربرد کودهای زیستی نقش ویژه ای در افزایش تولید محصول و حفظ حاصلخیزی پایدار خاک دارد، به همین منظور در سال زراعی 1393 آزمایشی تحت عنوان بررسی تاثیر کود فسفر و میکوریزا بر خصوصیات کمی و کیفی ذرت (Zea mays L.)، در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کردستان واقع در شهرستان دهگلان اجرا گردید. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 16 ترکیب تیماری و سه تکرار انجام شد. رقم مورد آزمایش رقم فجر (KSC260) و فاکتورهای آزمایش شامل قارچ میکوریزا در چهار سطح (عدم تلقیح، تلقیح با گونه ی hoiG.، تلقیح با گونه ی intraradicesG.و تلقیح با گونه یmosseaG.) و کود فسفر (سوپر فسفات تریپل) در چهار سطح (0، 80، 160 و 240 کیلوگرم در هکتار) در نظر گرفته شدند. صفات مورد اندازه گیری شامل: ارتفاع ساقه، قطر ساقه، تعداد برگ در بوته و سطح برگ متصل به بلال بوده است. نتایج آزمایش نشان داد که اثر تیمار کود فسفر بر هر چهار صفت اندازه گیری شده در سطح احتمال یک درصد، اثر تیمار میکوریزا بر ارتفاع ساقه و سطح برگ متصل به بلال در سطح احتمال یک درصد و اثر متقابل کود فسفر و میکوریزا بر ارتفاع ساقه و سطح برگ متصل به بلال در سطح احتمال پنج درصد معنی دار بود. در این تحقیق روشن شد که فسفر به عنوان یکی از سه عنصر مورد نیاز گیاه سبب افزایش ارتفاع ساقه، قطرساقه، تعداد برگ در بوته و سطح برگ متصل به بلال گردید و کاربرد قارچ میکوریزایی سبب افزایش صفات ارتفاع ساقه و سطح برگ متصل به بلال گردیده که دلیل این امر مکانیزم عمل قارچ میکوریزا در جذب فسفر می باشد. همچنین نتایج برهمکنش کود شیمیایی فسفر و میکوریزا نیز نشان داد که کارایی کود سوپر فسفات تریپل همراه با میکوریزا در صفات اندازه گیری شده بیشتر می باشد.
