سیاهدانه (Nigella sativa L.)از گیاهان دارویی ارزشمند است که در صنایع مختلف کاربرد وسیعی دارد. تجمع اسمولیتهای سازگار از پاسخهای رایج گیاهان در رویارویی با تنش خشکی است. بهمنظور بررسی اثر رژیمهای آبیاری و کاربرد بیوچار )حاصل از گرمادهی کود گاوی( بر گیاه دارویی سیاهدانه، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کامالً تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان در سال 2931 به اجرا درآمد. فاکتورهای آزمایش شامل تنش خشکی در سه سطح 200 ،10 و 00 درصد ظرفیت زراعی و مصرف بیوچار در دو سطح 0 و 22 تن در هکتار بودند. نتـایج تجزیه واریانس دادهها نشان داد که اثرات متقابل سطوح تنش خشکی و کاربرد بیوچار روی پراکسید هیدروژن، مالون دی آلدئید، پراکسیداز، سوپراکسید دیسموتاز، پرولین، کربوهیدراتهای محلول )محلول در آب و اتانول( و پتانسیل اسمزی معنیدار بود. افـزایش شدت تنش خشکی منجر به افزایش پراکسید هیدروژن، مالون دی آلدئید، پراکسیداز، سوپراکسید دیسموتاز، پرولین و کربوهیدراتهای محلول )محلول در آب و اتانول( و منفیتر شدن پتانسیل اسمزی شد. کاربرد بیوچار سبب کاهش اثرات منفی تنش خشکی گردید، بهطوری که میزان تولید پراکسید هیدروژن، مالون دی آلدئید، پراکسیداز، سوپراکسید دیسموتاز، پرولین و کربوهیدراتهای محلول )در آب و الکل( نسبت به تیمارهای فاقد بیوچار کمتر بود. بهطور کلی نتایج تحقیق حاضر بیانکننده نقش مفید و مؤثر بیوچار در بهبود خصوصیات فیزیولوژیک و اسمولیتهای محافظتی سیاهدانه در شرایط تنش خشکی بود.
