شمس الدین احمدی

انسفالوپاتی کبدی، یک سندروم عصب شناختی است که به واسطه نقص در عملکرد کبد ایجاد می شود. عواملی چون آمونیاک و التهاب نقش اصلی در ایجاد بیماری انسفالوپاتی کبدی ایفا می کنند و همین عوامل می توانند جهت اهداف درمانی مورد توجه قرار گیرند. MAPکینازها، پروتئین های داخل سلولی هستند که در مسیر پیام رسانی مربوط به گیرنده های سایتوکین التهابی نقش مهمی را ایفا می کنند. امروزه نانوحفره های سیلیکاتی مانند SBA-15 به واسطه مساحت سطح و حجم حفره بالا، در دارو رسانی در علم پزشکی مورد توجه می باشند. هدف از این تحقیق بررسی اثرات نانوحفره SBA-15 بر میزان آمونیاک خون و بیان ژن MAPکیناز نوع Jnk3 در مغز رت مدل انسفالوپاتی کبدی می باشد. به این منظور رت های نر از نژاد ویستار در محدوده وزنی 300 تا 350 گرم در دو گروه شاهد (با عمل جراحی اما بدون بستن مجرای صفراوی) و گروه انسفالوپاتی کبدی (با عمل جراحی و بستن مجرای صفراوی) تقسیم شدند و نانوحفره SBA-15 و SBA-15 عامل دار شده با آمینواسید تریپتوفان به میزان 2/0 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت زیرپوستی هر 48 ساعت یک بار طی دوره آزمایشی 28 روزه به آن ها تزریق شد. فعالیت حرکتی حیوانات طی روزهای 1، 7، 14، 21 و 28 ام جراحی مورد ارزیابی قرار گرفت. در روز 28 ام، ابتدا از قلب رت ها خونگیری به عمل آمد و سپس سر آن ها جدا شد، مغزشان خارج شده و ناحیه قشر پیش پیشانی و هیپوکامپ در دو نیمکره بر روی سطح سرد شده با یخ جداسازی گردید. پلاسمای خون گرفته شده برای سنجش میزان آمونیاک خون مورد استفاده قرار گرفت و سپس بیان ژن Jnk3 به وسیله روش Real-time PCR ارزیابی شد. بررسی نتایج نشان داد که نانوحفره سیلیکاتی SBA-15 فاقد اثر معناداری بر فعالیت حرکتی رت بود. همچنین، سطح آمونیاک پلاسمای افزایش یافته در مدل انسفالوپاتی کبدی، بعد از تیمار با SBA-15 به طور معناداری کاهش یافت. نتایج بررسی بیان ژنی نشان داد که بیان Jnk3 در قشر پیش پیشانی در گروه مدل انسفالوپاتی کبدی دریافت کننده سالین کاهش یافت و این کاهش در گروه مدل انسفالوپاتی کبدی بعد از تیمار با SBA-15 و Tryptophan-SBA-15 افزایش پیدا کرد. در ناحیه هیپوکامپ بیان ژن Jnk3 تیمار با SBA-15 و Tryptophan-SBA-15 در مقایسه با سالین، تغییر معناداری را نشان نداد. با توجه به نتایج می توان نتیجه گرفت که استفاده از تیمار نانوحفره می تواند سطح آم