شمس الدین احمدی

کلسیم-کالمودولین پروتئین کیناز II (CaMKII) یک پروتئین کیناز وابسته به کلسیم-کالمودولین است، که به مقدار زیاد در مغز بیان می شود. این پروتئین کیناز دارای چهار ایزوفروم (α، β، δ، σ) بوده، که در این میان ایزوفرم α در یادگیری، تشکیل حافظه، تحمل و وابستگی به مورفین نقش اصلی را دارد. در این مطالعه پس از القای وابستگی به مورفین در موش رت از نژاد ویستار، سطح بیان ژن CaMKIIα را در ناحیه هیپوکامپ مغز موش بررسی گردید. مطالعه بیان ژن به روش RT-PCR نیمه کمی صورت گرفت. برای القای وابستگی به مورفین، هفت روز متوالی مورفین 10 میلی گرم/کیلوگرم به موش ها تزریق شد. برای بررسی تغییرات بیان ژن CaMKIIα در هیپوکامپ مغز موش در پاسخ به وابستگی به مورفین، در روزهای 1، 3، 7، 14 و 21 روز بعد از آخرین تزریق مورفین در گروه های جداگانه ای استخراج ناحیه هیپوکامپ انجام شد. گروه کنترل برای هفت روز متوالی سالین دریافت نمود و یک روز پس از اتمام تزریق مکرر سالین، مغز آنها استخراج و ناحیه هیپوکامپ جداسازی و بررسی بیان ژن انجام شد. نتایج آنالیز آماری داده های حاصل از آزمایش ها نشان داد که نسبت بیان ژن CaMKII به بتا-اکتین در روزهای 1، 3، 7، 14 و 21 روز بعد از آخرین تزریق مکرر مورفین در مقایسه با گروه کنترل تفاوت معنی دار داشتند. نتایج آزمون مکمل توکی نشان داد که در روز 14 پس از قطع تزریق مکرر مورفین، این نسبت بیشترین افزایش را داشته است. می توان نتیجه گیری نمود که در دوره ترک اعتیاد به مورفین، بیان ژن آنزیم CaMKII تا مدت چهارده روز زیاد شده و سپس کاهش می یابد. بنابراین می توان پیشنهاد نمود که تا چهارده روز پس از ترک اعتیاد به مورفین، حافظه مربوط به آن در اوج بوده و سپس کاهش می یابد و این دوره چهارده روزه اولیه را می توان یک دوره بحرانی در ترک اعتیاد به موفین در موش آزمایشگاهی محسوب نمود.