سعدون عزیزی

شناسه شیء دیجیتال یا همان DOI، یک شناسه ی دائمی برای شناسایی اشیاء به صورت منحصر به فرد است. در واقع، کد DOI همانند اثر انگشت برای یک شیء محسوب می شود. کدهای DOI عمدتاً برای شناسایی اشیاء آکادمیک مانند مقالات، گزارش های تحقیقاتی، دیتاست ها و انتشارات رسمی استفاده می شود. هر کد DOI از یک رشته الفبایی و عددی (alphanumeric) تشکیل می شود که یک توصیف متادیتا از یک شیء را ارائه می دهد. به منظور ردیابی و ارزیابی دقیق اشیاء آکادمیک لازم است که برای هر یک از آنها یک کد DOI ایجاد کنیم و به آنها اختصاص دهیم. برای ایجاد کد، باید عضو یکی از آژانس های ثبت نام DOI مانند DataCite، Crossref و غیره باشیم. اما برای اختصاص کد می توان عضو یکی از این آژانس ها باشیم و از آنها کد دریافت نمائیم. طبق مطالعات و بررسی ها انجام شده توسط کارگروه پروژه DOI دانشگاه کردستان، در کشور ایران هیچ مرکزی وجود ندارد که عضو یکی از این آژانس ها باشد و بتواند به طور مستقیم از آنها کدهای DOI تهیه کند و آنها را در اختیار دانشگاه ها، موسسات و پژوهشگاه ها قرار دهد. خوشبختانه دانشگاه کردستان با همکاری کتابخانه ملی علوم و تکنولوژی آلمان (TIB) توانسته است این لینک را با آژانس بین المللی DataCite برقرار کند و از طریق API فراهم شده توسط آن، کدهای DOI با پسوند ویژه خود خریداری کند. اما فروش کدهای خریداری شده و مدیریت آنها خود امری کلیدی و چالش برانگیز است. برای این منظور، این امر مهم در قالب دو پروژه جداگانه انجام گردید. هدف اصلی پروژه اول، تحت عنوان تحلیل، طراحی و پیاده سازی سامانه فروش DOI، ایجاد یک سامانه یکپارچه برای فروش کدهای DOI است و هدف اصلی پروژه دوم تحت عنوان تحلیل، طراحی و پیاده سازی سامانه صفحه فرود DOI، ایجاد یک سامانه جامع برای مدیریت کدهای فروخته شده، جستجو و تحلیل آنها است. در حال حاضر این دو سامانه با آدرس های زیر در دسترس هستند: آدرس سامانه فروش: https://doi.uok.ac.ir آدرس سامانه صفحه فرود (Landing Page): https://lp.uok.ac.ir