عثمان عزیزی

در تحقیق حاضر، اثرات روش‌های مختلف فرآوری بر ناپدیدشدن ماده خشک و پروتئین، و قابلیت هضم پروتئین خام شکمبه‌ای کنجاله کنجد انجام شد. بدین منظور، ابتدا کنجاله کنجد با استفاده از آسیاب چکشی آسیاب شدند. تیمارهای آزمایشی شامل 1) شاهد (کنجاله کنجد فرآوری نشده)، 2) کنجاله کنجد فرآوری شده با حرارت (دمای 125 درجه سانتی گراد به مدت 20 دقیقه)، 3) کنجاله کنجد فرآوری شده با سود (1، 2 و 3 درصد)، 4) کنجاله کنجد فرآوری شده با فرمالدهید 40 درصد، 5) کنجاله کنجد فرآوری شده با مایکروویو ( 800 وات به مدت 6 تا 7 دقیقه) بودند. داده‌های حاصل از آزمایشات برون تنی و کیسه‌های نایلونی در قالب طرح کاملاً تصادفی تجزیه و تحلیل شدند. ارزیابی روش‌های مختلف فرآوری بر ناپدیدشدن ماده خشک کنجاله کنجد نشان داد که میزان ناپدیدشدن ماده خشک در کنجاله فرآوری نشده (شاهد) و فرآوری شده با حرارت 53/0 و فرآوری شده با فرمالدئید 19/0 در انکوباسیون 12 ساعته بود (05/0>P). میزان ناپدیدشدن کنجاله کنجد فرآوری شده با روش حرارت در زمان‌های 24 و 72 ساعت در مقایسه با کنجاله کنجد فرآوری نشده بیشتر بود (05/0>P). ناپدیدشدن پروتئین نشان داد که روشهای مختلف فرآوری کنجاله کنجد اثر معنی داری بر ناپدیدشدن پروتئین خام داشته است طوری که کمترین میزان ناپدیدشدن پروتئین خام در روش فرآوری با فرمالدئید بدست آمد (05/0>P). همچنین، اعمال روش حرارتی بر کنجاله کنجد باعث افزایش ناپدیدشدن پروتئین خام در زمان‌های 12، 24 و 72 ساعت شد، اما در زمان‌های 48 و 96 در مقایسه با شاهد کمتر بود (05/0>P). ناپدید شدن شکمبه ای، پس از شکمبه و کل دستگاه گوارش پروتئین خام بعد از انکوباسیون 12 ساعته شکمبه ای در روش‌های فرآوری حرارت و سود 1 درصد به ترتیب 43/0 و89/0 بودند. ناپدید شدن پروتئین خام در کل دستگاه گوارش در کنجاله فرآوری نشده بیشتر بود (05/0>P). به طور کلی، روش‌های فرآوری حرارت ومایکروویو وسود1درصد را می‌توان جهت تغییر ارزش تغذیه ای کنجاله کنجد برای اهداف معین استفاده کرد. به طور کلی با توجه به اثرات معنی دار روش های فرآوری کنجاله کنجد (تیمار حرارتی، سود 1 درصد و مایکروویو)، در ساعات مختلف نیاز است تحقیقات بیشتری در زمینه استفاده از روش های فرآوری کنجاله کنجد انجام گردد.