عثمان عزیزی

سابقه و هدف: میوه بلوط با نام علمی کوئرکوس پرسیکا حاوی مقادیر قابل توجهی از ترکیبات فعال بیولوژیکی از جمله تانن است. تانن‌ها ترکیبات پلی‌فنولیک گیاهی تأثیرگذار بر میکروارگانیسم شکمبه می‌باشند. تأثیر تانن وابسته به گونه میکروارگانیسم و یا منبع تانن جیره است. علیرغم اینکه پژوهش‌هایی در مورد تأثیر تانن بر جمعیت باکتریایی شکمبه انجام‌ گرفته-است اما بررسی اثر تغذیه میوه بلوط بر جمعیت باکتریایی شکمبه نیاز به تحقیق دارد. ارزیابی اثرات سطوح مختلف میوه بلوط بر تنوع زیستی جمعیت باکتریایی محتوی شکمبه با استفاده از تکنیک مولکولی PCR-SSCP در بزغاله‌های مرخز مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش‌ها: 24 رأس بزغاله مرخز (میانگین وزنی 25/1 ± 93/16 و میانگین سنی 4 تا 5 ماه) در قالب یک طرح کاملاً تصادفی به چهار جیره غذایی اختصاص داده شدند که در هر تیمار 6 رأس بزغاله مرخز مورد آزمایش قرار گرفت. طول دوره تغذیه با جیره‌های آزمایشی 105 روز بود. جیره‌های غذایی شامل 1(جیره شاهد، 2) جیره حاوی 8 درصد میوه بلوط، 3) جیره حاوی 17 درصد میوه بلوط و 4) جیره حاوی 25 درصد میوه بلوط بود. از پنج جایگاه مختلف شکمبه- نگاری که عبارتنداز: نگاری، قسمت‌های پشتی، شکمی، جانبی، خلفی و پیلار شکمبه نمونه‌برداری انجام شد. جهت استخراج DNA از نمونه‌ها از پروتکل فنل کلروفرم ارائه شده توسط تاجیما و همکاران (1999) استفاده شد. با استفاده از گسترش PCR و آنالیز الگوی SSCP از ژن 16SrRNA تنوع زیستی جمعیت باکتریایی محتوی شکمبه مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد که استفاده از سطوح متفاوت بلوط در جیره غذایی دام به‌طور معنی-داری بر تنوع جمعیت میکروارگانیسم شکمبه تأثیرگذار است. استفاده از میوه بلوط در مقایسه با جیره شاهد موجب افزایش تنوع جمعیت باکتریایی محتوی شکمبه شد اما با افزایش سطح میوه بلوط در جیره غذایی تنوع جمعیت باکتریایی محتوی شکمبه- نگاری به‌طور معنی‌داری کاهش پیدا کرد. تأثیر جیره بر تنوع زیستی جمعیت باکتریایی محتوی شکمبه معنی‌دار بود . کمترین مقدار شاخص شانون مربوط به تیمار شاهد بود که با سایر تیمارها اختلاف معنی‌داری داشت . بیشترین مقدار شاخص شانون مربوط به تیمار 8 درصد بلوط بود که نسبت به تیمار 25 درصد بلوط و تیمار شاهد اختلاف معنی‌داری داشت . جایگاه نمونه‌برداری بر تنوع زیستی جمعیت باکتریایی محتوی شکمبه تأثیر معنی-داری داشت . بیشترین مقدار شاخص شانون مربوط به بخش شکمی شکمبه و پیلار شکمبه و کمترین مقدار شاخص شانون مربوط به بخش پشتی شکمبه بود که تفاوت معنی‌داری نسبت به هم نشان‌ دادند . در بین سایر جایگاه‌ها اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد .