عثمان عزیزی

پژوهش حاضر در دو آزمایش برون تنی و یک آزمایش درون تنی انجام شد. در آزمایش اول تاثیر نسبت های مختلف کربوهیدرات های غیر الیافی: پروتئین قابل تجزیه در شکمبه (NFC:RDP)، بر ناپدید شدن مواد مغذی و فراسنجه های تخمیر شکمبه ای در شرایط برون تنی انجام شد. تیمار های آزمایشی شامل چهار جیره با انرژی و پروتئین خام یکسان با نسبت های 5:1/2، 3:1، 5:1/3، 4:1 NFC:RDP بود. نتایج این مطالعه نشان داد که با افزایش NFC (نسبت 5:1/3) ناپدید شدن ماده خشک، پروتئین خام و NDF افزایش یافت(05/0P<). اما غلظت نیتروژن آمونیاکی، ضریب تفکیک، تولید توده میکروبی و میزان گاز تولیدی تأثیر تیمار های آزمایشی قرار نگرفت. با افزایش مقدار NFC:RDP به 3:1 و 5:1/3 ماده خشک ناپدید شده و تولید پروتئین میکروبی افزایش و تولید گاز کاهش یافت. آزمایش دوم به منظور بررسی تأثیر منابع مختلف کربوهیدراتی و پروتئینی در دو نسبت NFC:RDP انتخاب شده (3 و 5/3؛ NFC:RDP) بر ناپدید شدن مواد مغذی و فراسنجه های تخمیری شکمبه ای در شرایط آزمایشگاهی انجام شد. تیمار های آزمایشی شامل: 1. نسبت 3:1 (NFC:RDP) بر پایه ی منابع مختلف کربوهیدراتی وپروتئینی (جو و کنجاله سویا، جو و کنجاله سویا-ی فرآوری، ذرت و کنجاله سویا، ذرت و کنجاله سویا ی فرآوری، ملاس و کنجاله سویا، ملاس و کنجاله سویا ی فرآوری)؛ 2. نسبت 5:1/3 (NFC:RDP) بر پایه ی منابع کربوهیدراتی وپروتئینی ( جو و کنجاله سویا، جو و کنجاله سویا ی فرآوری، ذرت وکنجاله سویا، ذرت وکنجاله سویا ی فرآوری، ملاس وکنجاله سویا، ملاس و کنجاله سویا ی فرآوری) بود. تیمار های افزوده شده اثر معنی داری بر ناپدید شدن ماده خشک، ماده آلی، NDF، پروتئین خام، بازدهی تخمیر، تولید لاشه ی میکروبی و تولید گاز داشتند (05/0P<). ناپدید شدن ماده خشک، ماده آلی، پروتئین خام و تولید لاشه ی میکروبی در نسبت 3:1 بالاتر از نسبت 5:1/3 دارای مقادیری بالاتر بود. در آزمایش سوم اثر نسبت های مختلف NFC:RDP و منبع پروتئینی(بر پایه کنجاله سویا یا کنجاله سویا به علاوه ی اوره) بر عملکرد گاو های شیرده هلشتاین بررسی شد. تولید شیر به طور معنی داری در گاو های تغذیه شده با جیره با نسبت 5:1/3 بالاتر از گروه 3:1 بود(05/0P<). بازدهی تولید شیر به ماده خشک مصرفی نیز در گروه تغدیه شده با جیره با نسبت 5:1/3 بالاتر از گروه 3:1 بود (01/0P<). مقدار پروتئین و مواد جامد بدون چربی شیر به طور معنی داری تحت تاثیر منبع پروتئینی قرار گرفتند که برای منبع پروتئینی اوره بالاتر بود (05/0P<). نتایج این مطالعه نشان داد که نسبت 5:1/3 ؛NFC:RDP و استفاده از اوره (3/0 ماده خشک جیره) در شرایط این آزمایش موجب بهبود عملکرد شکمبه ای و تولید شیر در گاو های شیرده شد.