دو گونه سنجد و بید از گونه های سریع الرشد هستند که در اکثر نقاط کشورمان به صورت رشد می کنند. فلزات سنگین، عناصری با وزن اتمی بالا هستند که مقادیر بالای این فلزات می تواند ضمن ایجاد آلودگی زیست محیطی، برای موجودات زنده مضر باشد. فلز روی یکی از عناصر جدول تناوبی است که نماد آن Zn و عدد اتمی آن 30 می باشد. این فلز جزء عناصر میکرو ضروری برای گیاهان است ولی مقدار زیاد آن می تواند با انباشته شدن در بافتهای گیاهی ایجاد مسمومیت کند. فلز روی یکی از آلوده کننده های صنعتی اصلی اکوسیستمهای آبی و خشکی است. به منظور بررسی زیست پالایی روی توسط دو گونه سنجد و بید مشک، نهالهای یکساله آنها در اواخر خردادماه توسط غلظتهای مختلف نیترات روی اسپری شدند و در اواسط مرداد ماه و اواخر مهر ماه میزان روی انباشته شده در اندامهای مختلف نهالها به روش جذب اتمی مورد اندازه گیری قرار گرفتند. برای جمع آوری داده از روش تصادفی سیستماتیک استفاده شد و آنالیز کمی آنها در قالب آزمایش فاکتوریل ترتیبی بر پایه طرح کاملاً تصادفی توسط نرم افزار آماری Minitab و Excel انجام گرفت. برای مقایسه میانگینهای بدست آمده و به منظور تشخیص بهترین تیمار پس از آزمون همگنی واریانسها از آزمون چند دامنه دانکن استفاده شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهند که از نظر میزان انباشت عنصر روی در بین اندامهای مختلف نهالها در هر دو گونه تفاوت معنی داری در سطح 5 درصد وجود دارد به طوری که میزان انباشت این عنصر از برگ به سمت ساقه و ریشه به ترتیب کاهش قابل توجه ای را نشان می دهد. مقایسه کلی دو گونه مورد مطالعه از نظر انباشت کلی روی نشان می دهد علیرغم اینکه هریک از آنها بر اساس صفات فیزیولوژیکی مخصوص به خودشان تحت تاثیر تیمارهای مختلف پاسخهای متفاوتی از خود نشان می دهند ولی در کل در بین آنها تفاوت معنی داری در سطح 5 درصد مشاهده نشد. نهالهای سنجد تحت تاثیر تیمار 4000 پی.پی.ام. بیشترین مقدار جذب را داشتند در حالی که نهالهای بید در تیمار 2000 پی.پی.ام. توانایی بیشترین مقدار انباشت را از خود نشان دادند.
