نعمت اله عزیزی

چکیده جهانی که ما در آن زندگی می کنیم در برگیرنده مجموعه وسیعی از نژادها، اقوام و فرهنگ های گوناگون است و آموزش دانش آموزان متعلق به این فرهنگ های متنوع، دشواری ها و پیچیدگی های فراوان دارد. کارآمدی نظام آموزشی در جوامع متکثر از نظر فرهنگی به عوامل متعددی بستگی دارد. یکی از این عوامل مهم معلمان هستند که برای توفیق در امر آموزش در یک جامعه چند فرهنگی باید با مبانی آموزش چند فرهنگی آشنایی لازم را کسب کرده باشند. ازاینرو مراکز تربیت معلم ضمن پذیرش مقوله تنوع فرهنگی و ضرورت آموزش چند فرهنگی در نظام آموزشی کشور، در فرایند تربیت معلمان آینده باید به دانش، بینش و مهارتهای لازم برای نیل به اهداف آموزش چند فرهنگی در مدارس اهتمام نمایند. حال اینکه در واقعیت امر چگونه عمل می شود و تا چه اندازه در سازوکارهای اداری، آموزشی و محتوای دوره ها و برنامه های درسی در مراکز تربیت معلم بر آموزش فرهنگی تأکید می شود، قابل تعمق است. به همین دلیل این پژوهش با هدف بررسی وضعیت آموزش چندفرهنگی در مراکز تربیت معلم شهر سنندج و به عنوان پژوهشی توصیفی - پیمایشی انجام گردید. جامعه آماری، شامل کلیه دانشجویان مراکز تربیت معلم شهر سنندج در سال تحصیلی 88-87 بود که 324 نفر از جامعه مذکور بر پایه روش برآورد نمونه کوکران و با استفاده از روش نمونه برداری تصادفی طبقه ای انتخاب شد. جهت جمع آوری داده ها هم از یک پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد و هم با بهره گیری از تحلیل محتوا میزان انطباق متون درسی مشترک و عمومی دانشجویان با مبانی آموزش چند فرهنگی بررسی گردید. ضریب پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، محاسبه و 0.902 برآورد گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده های حاصل از پرسشنامه نیز از روش آماری t مستقل و آزمون t تک نمونه ای بهره گرفته شد. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها حاکی از آن است که از نظر دانشجویان آموزش چندفرهنگی در مراکز تربیت معلم از جایگاه مناسبی برخوردار نیست. مدرسان مراکز تربیت معلم در آموزش های خود به مفاهیم و موضوعات آموزش چندفرهنگی توجه چندانی ندارند. تحلیل محتوای کتب درسی مراکز تربیت معلم نیز مشخص کرد که توجه چندانی به مفاهیم آموزش چندفرهنگی در محتوای درسی مراکز تربیت معلم نشده است. واژگان کلیدی: تربیت معلم؛ آموزش چندفرهنگی؛ تکثرگرایی؛ هویت؛ تعلیم و تربیت.