سید محمدطاهر حسینی

در این پژوهش پتانسیل کودی کمپوست حاصل از زباله های خانگی شهر سنندج با بررسی چگونگی توزیع عناصر سنگین، عناصر غذایی، شوری و ناخالصی های نامطلوب در اندازه ذرات مختلف بررسی شد. بنابراین 3 نمونه تصادفی (هرکدام دارای 6 زیر نمونه) از کارخانه کمپوست سازی شهر سنندج جمع آوری، و به روش الک خشک به 7 فراکشن یعنی 2<، 2-2/1، 2/1-8/0، 8/0-4/0، 4/0-2/0، 2/0-1/0 و mm 1/0> بخش بندی شدند، و خود نمونه اصلی به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. شاهد و همه فراکشن های به دست آمده برای ویژگی های فیزیکی (شامل: ناخالصی های نامطلوب، میزان رطوبت اولیه، توزیع اندازه ذرات، جرم مخصوص حقیقی و ظاهری، حداکثر ظرفیت نگه داشت آب و تخلخل کل) و ویژگی های شیمیایی (شامل: کربن آلی، pH، میزان خاکستر و شوری) و میزان کل عناصر N، P، Ca، Mg، K، Na، Mn، Fe، Cr، Zn، Pb، Ni و Cd با استفاده از روش های استاندارد مورد تجزیه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که به گونه عموم با کاهش اندازه ذرات میزان عناصر سنگین، فلزات قلیایی (کلسیم، منیزیم و پتاسیم) و شوری افزایش یافتند؛ به گونه ای که بیشترین میزان EC، Zn، Cu، Cd، Pb، Ni، Cr، Mn، N، P، Ca و K به ترتیب برابر با dSm-1 1/9، 4/714، 5/450، 2/4، 5/315، 1/55، 7/40، ppm5/468، 3، 5/1، 9/6 و 9/0 درصد در کوچکترین فراکشن (mm 1/0>) به دست آمد؛ در حالی که کربن، نیتروژن، فسفر، pH، جرم مخصوص حقیقی، جرم مخصوص ظاهری، تخلخل کل، حداکثر ظرفیت نگه داشت آب و میزان خاکستر در میان فراکشن های مختلف توزیع یکنواخت تری را از خود نشان دادند. رویهمرفته نتایج نشان داد که ذرات mm 4/0> با میزان بالای عناصر سنگین و شوری، و ذرات mm 2< با میزان بالای ناخالصی ها (خرده شیشه، 2/21 برابر بیش از حد مجاز) مسئول کاهش کیفیت کمپوست مورد بررسی بوده که با جداسازی این ذرات می توان کیفیت این کمپوست را به گونه چشم گیری بهبود بخشید، و زمینه استفاده و باز چرخ سالم آن در کشاورزی را به وجود آورد.