محمود کوشش صبا

توت‌فرنگی (Fragaria × ananassa) یکی از محبوب‌ترین ریزمیوه‌ها است که به‌دلیل طعم شیرین و عطر مطبوع مورد توجه قرار گرفته است. استفاده از عناصر سودمندی مانند سیلیس و تنظیم کننده‌های رشد مانند سالیسیلیک اسید باعث افزایش کمیت و کیفیت توت‌فرنگی در شرایط تنش‌های محیطی و بدون تنش می‌گردد. از این‌رو در این پژوهش اثر محلول‌پاشی سیلیس و سالیسیلک اسید بر خصوصیات رویشی و کیفیت میوه توت‌فرنگی رقم سابرینا بررسی گردید. این پژوهش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور شامل محلول‌پاشی سیلیس در سه سطح (0، 3 و 6 میلی‌مولار) و محلول‌پاشی سالیسیلیک اسید در سه سطح (0، 5/0 و 1 میلی‌مولار) با سه تکرار اجرا گردید. تاثیر تیمارهای آزمایشی بر خصوصیات رویشی، کمیت و کیفیت میوه و میزان برخی عناصر در برگ‌های توت‌فرنگی بررسی گردید. نتایج نشان داد که اثر متقابل محلول‌پاشی سیلیس و سالیسیلیک (تیمار سیلیس 0 میلی مولار و سالیسیلیک اسید 5/0 میلی‌مولار) تاثیر معنی‌داری بر صفات رویشی شامل وزن خشک طوقه و تعداد برگ داشت. اما اثرات ساده سیلیس و سالیسیلیک اسید تاثیر معنی‌داری بر وزن خشک برگ و مساحت کل برگ داشت. به طوری‌که وزن خشک برگ و مساحت برگ در تیمار سیلیس 6 میلی‌مولار و تیمار سالیسیلیک اسید 1 میلی مولار بیشتر بودند. تعداد میوه و وزن کل میوه در بوته در تیمار سالیسیک اسید 1 میلی‌مولار بالاتر بود. میزان ویتامین ث، کربوهیدرات محلول کل و مواد جامد محلول کل میوه نیز تحت تاثیر اثر متقابل سالیسیلیک اسید و سیلیس قرار گرفت. اما تیمارهای مختلف اثرات متفاوتی بر این صفات داشتند. میزان کلروفیل a برگ‌ها نیز در تیمار سالیسیک اسید 1 میلی‌مولار و سیلیس 0 میلی‌مولار نسبت به سایر تیمارها بیشتر بود. مقدار کلروفیل b تحت اثر متقابل تیمار سالیسیلیک اسید 5/0 میلی‌مولار و سیلیس 3 میلی‌مولار نسبت به سایر تیمارها بیشتر بود. همچنین میزان کلروفیل کل تحت تاثیر اثر متقابل سیلیس و سالیسیلیک اسید قرار گرفت و بیشترین مقدار آن در تیمار سیلیس 3 میلی‌مولار و سالیسیلیک اسید 5/0 مشاهده شد. محتوای نسبی آب برگ و شاخص پایداری غشاء سلول تحت تاثیر تیمار سیلیس قرار گرفت و بیشترین مقدار در تیمار 3 میلی‌مولار مشاهده گردید. اثر متقابل سیلیس و سالیسیلیک اسید تاثیر معنی‌داری بر مقدار پتاسیم و سیلیسیوم برگ داشتند. بطوریکه بیشترین مقدارپتاسیم در تیمار سالیسیک اسید 1 میلی مولار و سیلیس 0 میلی‌مولار و سیلیسیوم نیز در تیمار سالیسیلیک اسید 1 میلی‌مولار و سیلیس3 میلی‌مولار مشاهده گردید. بطور کلی، نتایج این آزمایش نشان داد که کاربرد سیلیس و سالیسیلیک اسید بر رشد و کیفیت میوه توت‌فرنگی تاثیرقابل توجهی دارد. اما تاثیر تیمارهای مختلف متفاوت بود. بهترین غلظت سالیسیک اسید که بر تعداد بیشتری از صفات تاثیر مثبت داشت غلظت 5/0 میلی‌مولار بود.