1403/02/10
مسعود دهقان

مسعود دهقان

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید: 0000-0001-7925-7770
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 456831
دانشکده: دانشکده زبان و ادبیات
نشانی: سنندج، دانشگاه کردستان، دانشکدۀ زبان وادبیات، طبقه سوم
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
نمود جنسیت پنهان در اشعار فروغ فرخزاد
نوع پژوهش
پایان نامه
کلیدواژه‌ها
زبانشناسی جنسیت، نمود جنسیت، زبان زنان، فروغ فرخزاد، لیکاف
سال 1400
پژوهشگران فاطمه اکبری(دانشجو)، مسعود دهقان(استاد راهنما)، ابراهیم بدخشان(استاد مشاور)

چکیده

زبان شناسی جنسیت یکی از حوزه های نوین در زبان شناسی است، که به بررسی تأثیرات مؤلفه های جنسیت در سطح زبان می پردازد. پژوهش حاضر از دیدگاه لیکاف (2004) که از پیشگامان زبان شناسی جنسیت است، بهره گرفته است. لیکاف مشخصه های متمایز کنندۀ زبان زنان و مردان را در پژوهش های خود تعیین نموده است. جستار حاضر، مؤلفه های موجود در زبان زنان در اشعار فروغ فرخزاد را مورد بررسی قرار داده است. زبان زنان گاه به صورتی آشکار و مشخص در گفتگوهای زنان پدیدار می گردد؛ و گاه به صورتی پنهان در پس کلام نمودار می-گردد. ماهیت روش شناسی این پژوهشِ کیفی، توصیفی-تحلیلی بوده و داده ها به صورت کتابخانه ای از اشعار فروغ انتخاب شده اند. حضور مفاهیم زنانگی در شعر فروغ فرخزاد که نشانگرِ نمود جنسیت پنهان است، در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است. یافته ها نشان داد که فروغ با به کاربستن مفاهیم زنانه در اشعارش از عمق اندیشه های زنانۀ خود پرده برمی دارد. وی، همچنین، در این راه گاه مضامین زنانه را به صورتی گذرا مورد بحث قرار می دهد؛ و گاه در لابه لای واژگان به کار رفته در شعرش از لطافت زنانگی خود سخن می گوید. مضامینی همچون عشق، وصل و قهر و دیدار معشوق همگی موجب برانگیخته شدن احساسات لطیف زنانه ی فروغ می شوند. در این راه گاه خلوت صوفیانۀ شاعر نیز در تجلی اندیشه های عمیق وی کارساز است. فروغ را در شعر باید علاوه بر آن که شاعری است که احساساتی زنانه را بیان می کند شاعری اندیشه-محور و گاه پیرو نیز به شمار آورد. وی به بیان اندیشه های کمال-گرایانۀ انسانی می پردازد که در آن جایی برای تمایز و تفکیک براساس جنسیت و یا دیگر مؤلفه ها نیست. فروغ تأثیرات بسیاری را نیز در اشعارش از مردان نامدار ادب فارسی پذیرفته است؛ و بدین ترتیب حضور مفاهیم مردانه در شعر فروغ نیز جای تعجب ندارد. عمدۀ تأثیرات وی در سطح آرایه های لفظی و قالب های شعری بوده است و مفاهیم و مضامین شاعرانه وی دستخوش تغییر قرار نگرفته است.