محمدعلی زارعی

طولانی شدن زمان انتقال جوجه های گوشتی باعث می گردد که جوجه ها قبل از قرار گرفتن در سالن پرورش آب بدن خود را از دست داده و ضعیف شوند. برای بررسی اثرات تأخیر در دسترسی به خوراک و آب، همچنین تأثیر فرآورده های نیمه جامدی چون اوماج و ایراسیس بر روی برخی از فراسنجه های بیوشیمیائی خون و همچنین شاخص های بافت شناسی روده کوچک جوجه های گوشتی، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی طراحی و اجرا شد. در این آزمایش از تعداد 640 قطعه جوجه گوشتی راس 308 استفاده گردید. گروه های آزمایشی عبارت بودند از: تغذیه جیره ذرت-کنجاله سویا از زمان ورود جوجه ها به سالن پرورش همراه با آب آشامیدنی،16، 32 و یا 48 ساعت محرومیت از آب و خوراک (گرسنگی)، 16 و یا 32 ساعت تغذیه توسط مکمل اوماج ، و 16 و یا 32 ساعت تغذیه توسط مکمل ایراسیس. بعد از سپری شدن ساعت های ذکر شده برای هر تیمار تمام جوجه ها با جیره ذرت-کنجاله سویا تغذیه شدند. در طی دوره آزمایش جیره های آغازین (21-0 روزگی)، رشد (35-22 روزگی) و پایانی (42-36 روزگی) مورد استفاده قرار گرفتند. نمونه های خونی طی ساعت های 16 و 32 و روزهای 4 و 21 بعد از تفریخ تهیه شدند. پس از تشکیل لخته، سرم جدا و تا زمان سنجش در دمای 57- سانتی گراد نگهداری شدند. همچنین در روزهای 4 و 21 بعد از تفریخ نمونه های بافتی از روده کوچک جوجه های کشتار شده برداشه شد و پس از تثبیت و تهیه برش، به روش هماتوکسیلین – ائوزین رنگ آمیزی شدند. میزان گلوکز، کلسترول و تری گلیسیرید نمونه ها بوسیله دستگاه اتوآنالیزر و با استفاده از کیت های تجاری و مقدار تری یدوتیرونین نمونه ها به روش رادیوایمونواسای تعیین شد. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که در گروه های محروم از غذا سطح گلوکز خون متناسب با طول دوره محرومیت از غذا بالا بود، اما سطوح کلسترول و تری گلیسیرید دچار تغییر چشمگیری نشدند. سطح تری یدوتیرونین سرمی این گروه دچار کاهش گردید. در مورد گروههای 3 و 4 نتایج مشابه و بشرح زیر بود. سطح گلوکز در طی دوره دریافت مکمل کمتر از سطح کنترل بود ولی پس از آن به حد طبیعی بازگشت. سطح تری گلیسیرید تغییر معنی داری نداشت و سطح تری یدوتیرونین در ابتدای تیمار دچار افزایش گردید و در اوآخر دوره رو به کاهش نهاد. پاسخ سطح تری یدوتیرونین به گرسنگی طولانی حاکی از نقش آن در کمک به جذب روده ای گلوکز و تنظیم متابولیسم بود. شاخص های با