لقمان قهرمانی

بنه (Pistacia atlantica Deaf.) یکی از مهم ترین گونه های درختی جنگل های زاگرس می باشد که به دلیل تولید سقز و به لحاظ نقشی که از دیر باز در گذراندن زندگی و تأمین معیشت مردم محلی ناحیه زاگرس داشته؛ از اهمیت اقتصادی-اجنماعی ویژه ای برخوردار است. به منظور بررسی اثرات برداشت شیره سقز، نمایه های زیست سنجی گونه بنه در توده های سقز گیری شده و کمتر دست خورده، مورد مقایسه قرار گرفت. برای انجام این تحقیق، یک توده کمتر دست خورده با مساحت 47/5 هکتار در روستای پیرکاشان و یک توده سقز گیری شده با مساحت 43 هکتار در روستای یوزیدر با شرایط فیزیوگرافی مشابه در شهرستان کامیاران در استان کردستان انتخاب شدند. محدوده توده های انتخاب شده با استفاده از دستگاه GPS برداشت شد. سپس اقدام به آماربرداری صدرصد گردید و برای تمام درختان دارای قطر برابر سینه مساوی و بیشتر از پنج سانتی متر، ضمن یاد داشت نام گونه، مشخصه های زیست سنجی قطر برابر سینه و قطر یقه اندازه گیری شد. برای درختان بنه علاوه بر قطر، ارتفاع (ارتفاع کل، ارتفاع تنه) و دو قطر عمود بر هم تاج نیز مورد اندازه گیری قرار گرفت. برای درختان بنه، فاصله از نزدیک ترین درخت همسایه، جهت و شیب محل استقرار نیز در فرم آماربرداری ثبت گردید. نتایج نشان داد که میانگین نمایه های زیست سنجی (قطر برابر سینه، قطر یقه، قطر تاج، ارتفاع کل و ارتفاع تاج) در توده کمتر دست-خورده (به ترتیب 40/4 سانتی متر، 77/1 سانتی متر، 7/5 متر، 6/8 متر و 4/0 متر) در سطح خطای یک درصد از توده سقز گیری شده (به ترتیب 26/4 سانتی متر، 53/9 سانتی متر، 5/2 متر، 4/9 متر و 1/8 متر) بیشتر می باشد. همچنین میانگین ارتفاع تنه در توده کمتر دست خورده (2/9 متر) کمتر از توده سقز گیری شده (3/1 متر) است. و اختلاف بین میانگین دو توده در طبقات قطری (95-25) در سطح خطای یک درصد معنی دار می باشد.