کمال نبی اللهی

RothC یکی از موفق‌ترین مدل‌ها برای شبیه‌سازی تأثیر تغییرات آب و هوایی و فعالیت‌های مدیریتی در اکوسیستم‌های طبیعی در سطح محلی، منطقه‌ای و جهانی است. هدف این تحقیق واسنجی و اعتبارسنجی مدل RothC برای تجزیه ‌و تحلیل ذخایر کربن آلی خاک طی سال‌های 1990 تا 2020 میلادی (وضعیت کنونی) و تعریف سناریوهای حفظ وضعیت کنونی (سناریو 1)، تغییر اقلیم (سناریو 2)،کوددهی با کود دامی (سناریو 3) و تغییر اقلیم همراه با کوددهی با کود دامی (سناریو 4) تا سال 2100 میلادی در کاربری‌های چمنزار، مرتع و اراضی کشاورزی با تناوب‌های زراعی گندم – آیش و گندم – نخود در ایستگاه تحقیقاتی سارال استان کردستان است. مدل با استفاده از داده‌های اندازه‌گیری شده در سال‌های 1389 (مرتع و چمنزار) و 1394 (اراضی کشاورزی) و داده‌های آب‌وهوای محلی پارامتریابی و با مطابقت داده‌های خروجی مدل با داده‌های مشاهده‌شده واسنجی گردید. مدل تغییرات ذخایر کربن آلی خاک را در سناریوهای مختلف کوددهی و تغییر اقلیم به‌خوبی پیش‌بینی کرد به‌طوری‌که میانگین جذر مربعات خطا 92/8 درصد و راندمان مدل‌سازی 74/0 محاسبه شد. نتایج شبیه‌سازی نشان داد تغییرات اقلیمی در کاربری‌های موردمطالعه موجب کاهش مقادیر ذخایر کربن آلی خاک در مقایسه با سناریو حفظ وضعیت کنونی تا سال 2100 میلادی خواهد شد. عملیات کوددهی با کود دامی (سناریو 3) بهترین سناریو و کاربری چمنزار پس از اعمال این سناریو با 83/59 تن در هکتار ذخیره کربن آلی خاک تا 2100 به‌عنوان بهترین کاربری در مقادیر ترسیب کربن بود. بیشترین مقدار نرخ ذخیره کربن آلی و تغییرات ترسیب کربن آلی طی 80 سال آینده در کاربری مرتع به ترتیب با 9/32 درصد و 16/0 تن در هکتار (سناریو 3) و کمترین در اراضی کشاورزی با تناوب زراعی گندم – آیش به ترتیب با 32- درصد و 11/0- تن در هکتار (سناریو 2) برآورد شد.