آتش سوزی از مهم ترین اختلالات و آشفتگی های طبیعی در اکوسیستم های جنگلی می باشد که بسته به شدت و مدت زمان، اثرات قابل ملاحظه ای بر محیط خاک دارد.هدف از انجام این پژوهش، مقایسه ویژگی های خاک جنگلی حرارت داده شده(موقعیت نزدیک تنه و مرز تاج) در دماهای مختلف در دامنه های شمالی وجنوبی در شهرستان بانه می باشد. به منظور جمع آوری نمونه های خاک، ابتدا در هر دامنه(شمالی و جنوبی) روی خطوط تراز(وسط دامنه) یک ترانسکت پیاده شد. با حرکت روی هر ترانسکت در هر دامنه(در ابتدای ترانسکت) نزدیک ترین درخت برودار به ترانسکت انتخاب و به فواصل 30 متری 7 درخت بعدی انتخاب و نمونه ها از عمق 5-0 سانتی متری برداشت شد. در هر دامنه 16 نمونه خاک و در مجموع 32 نمونه خاک برداشت شد. با انتقال نمونه ها به آزمایشگاه، هر نمونه خاک به چهار بخش مساوی تقسیم شد. یک بخش از نمونه ها به عنوان شاهد و سه بخش دیگر، هر یک به ترتیب در دمای 200، 400 و 600 درجه سانتی گراد حرارت داده شدند. ویژگی های خاک شامل بافت خاک، نیتروژن، کربن آلی، فسفر، اسیدیته، هدایت الکتریکی، پتاسیم، منیزیم و کلسیم اندازه گیری شد.بعد از آنالیز نرمال بودن داده ها برای تجزیه واریانس از طرح آماری فاکتوریل استفاده شد. برای بررسی مقایسه میانگین ها آزمون دانکن انجام شد.نتایج این پژوهش نشان داد، مقدار رس، سیلت، کربن آلی و نیتروژن کل با افزایش دما، کاهش پیدا کردند. در حالیکه مقدار شن، اسیدیته، هدایت الکتریکی، فسفر، منیزیم (به استثناء دمای 600 درجه سانتی گراد)، کلسیم، پتاسیم با افزایش دما، افزایش پیدا کردند. در بررسی اثرات متقابل مشاهده گردید که دو عامل جهت دامنه و فاصله از درخت(موقعیت نزدیک تنه و مرز تاج) بر مقدار اسیدیته و هدایت الکتریکی دارای اثر معنی دار بوده است(05/0>p). اثر متقابل فاصله از درخت و تیمارهای دمایی بر مقدارنیتروژن، اسیدیته و هدایت الکتریکی، همچنین جهت دامنه و تیمارهای دمایی بر مقدار فسفر، کلسیم، اسیدیته و رس اثر معنی داری داشته است. اثر متقابل سه عامل جهت دامنه، فاصله از درخت و تیمارهای دمایی بر مقدار رس، سیلت، کلسیم و اسیدیته اثر معنی داری داشته است. در بررسی اثر جهت دامنه(شمالی و جنوبی) بر مقدار عناصر نتایج حاکی از آن بود که بر مقدار کربن آلی،نیتروژن، کلسیم، پتاسیم، منیزیم و اسیدیته معنی دار بوده است(05/0>p).همچنین به دلیل شرایط خاص حاکم بر دو دامنه مقدار رس، سیلت، اسیدیته، هدایت الکتریکی، کربن آلی، نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم در دامنه شمالی بیشتر از دامنه جنوبی بوده، درحالیکه مقدار شن در دامنه جنوبی بیشتر از دامنه شمالی می باشد. به این ترتیبعناصر غذایی موجود در دامنه شمالی بیشتر از دامنه جنوبی بوده است. هر چه شدت آتش بیشتر باشد زمان بیشتری لازم است تا خاک به حالت اولیه بازگردد زیرا در این شرایط تخریب خاک شدید تر است، بطوریکه میزان حاصل خیزی خاک به دلیل اختلال و تغییر در عناصر غذایی خاک کاهش یافته و اینگونه آتش سوزی ها موجب فرسایش خاک در دراز مدت می شود و اکوسیتم های جنگل را با خطر مواجه می سازد.
