امروزه به دلیل افزایش جمعیت و نیاز مبرم به زمین برای کشاورزی و تامین غذا، بسیاری از عرصه های منابع طبیعی و به ویژه اراضی جنگلی دچار تغییر کاربری شده اند که خود منجر به افزایش رخداد مخاطراتی همانند سیل، رانش زمین، افزایش دمای کره زمین و نهایتا تغییر اقلیم شده است. از این رو آگاهی از اثرات تغییر کاربری بر پایداری زیست بوم و افزایش بهره وری خاک ضروری است. بدین منظور، از یک منطقه جنگلی کمتر دست خورده در شهرستان بانه در استان کردستان به همراه دو منطقه مجاور که در پنجاه سال اخیر به مرتع و دیم زار تغییر کاربری داده شده اند،60 نمونه خاک از عمق صفر تا 20 سانتی متری به روش کاملا تصادفی برداشت شد. جهت تجزیه و تحلیل آماری داده ها از آنالیز واریانس یکطرفه و از آزمون چند دامنه ای دانکن نیز برای مقایسه میانگین ها استفاده شد. نتایج نشان داد که تغییرکاربری اراضی سبب کاهش کربن آلی و نیتروژن خاک در کاربری مرتعی و زراعی نسبت به کاربری جنگل کمتر دست خورده شده است. بیش ترین میزان فسفر و پتاسیم خاک در کاربری زراعت دیم و جنگل کمتر دست خورده مشاهده شد و کمترین آن در کاربری مرتع با مقدار 75/28 و 95/85 میلی گرم در کیلوگرم مشاهده شد. میزان EC در منطقه جنگلی به صورت معنی داری از دو منطقه دیگر بیش تر است، درحالی که میزان pH مناطق مرتعی و دیم زار به صورت معنی داری افزایش یافت. به طور کلی، نتایج این پژوهش مؤید تاثیر معنی دار تغییر کاربری جنگل کمتر دست خورده به دو کاربری مرتع و زراعت دیم بر خصوصیات شیمیایی خاک می باشد، به طوری که این تغییرات باعث کاهش حاصلخیزی خاک می شود. همچنین، کوددهی در اراضی کشاورزی در زمین های کم شیب می تواند تا حدی کاهش برخی عناصر اصلی خاک را پس از جنگل تراشی جبران نماید.
