در سالهای اخیر، آموزش اثربخش بهعنوان موضوعی کلیدی در برنامهریزی آموزشی دانشگاهها و مراکز آموزش عالی، از طریق پژوهشهایی گسترده موردمطالعه قرارگرفته و الگوهای نظری متنوعی نیز توسط پژوهشگران و نظریهپردازان این حوزه ارائه شده است. هدف این مقاله، مطالعه نظاممند و ارائه فراترکیبی بر الگوهای نظری و پژوهشهای صورت گرفته با تمرکز بر تدریس در نظام دانشگاهی به منظور خلاصه کردن، طبقهبندی و تلفیق مقولههای محوری تدریس اثربخش در آموزش عالی بوده است. رویکرد پژوهش از نوع کیفی با استفاده از راهبرد فراترکیب و روش تحلیل محتوا بود. پژوهشگران در این پژوهش، منابع پژوهشی مرتبط و در دسترس را موردمطالعه قرار دادهاند. بنابراین، 4 چهارچوب نظری گردآوری شده و 86 پژوهش کمی، کیفی یا ترکیبی که در دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی داخل و خارج از کشور در محدوده سالهای 1999 تا 2016 اجرا گردیده، با روش تحلیل محتوای استقرایی تحلیل شدند. یافتهها نشان داد که الگوی موردنظر در چهار بُعد کلی شامل 1) مؤلفههای منشمحور؛ 2) مؤلفههای ارتباطی؛ 3) مؤلفههای روشمحور، و 4) مؤلفههای زمینهای قابل تفکیک است. سیاست گذاران و برنامهریزان آموزش عالی میتوانند با استفاده از الگوی مفهومی مستخرج، تدابیر شایسته را جهت توسعه صلاحیتهای مدرسان و ارتقای کیفیت آموزشهای دانشگاهی اتخاذ کنند. مدرسان دانشگاهی نیز قادر خواهند بود تا الگوی موجود را بر اساس تجربیات عملی تدریس، تطبیق دهند تا تدریس اثربخشتری داشته باشند
