این تحقیق با هدف بررسی تاثیر مناطق تجاری مرزی برپیشرفت تحصیلی دانش آموزان پسر مقطع متوسطه شهرهای مرزی بانه ومریوان برانگیزه آنان برای ادامه تحصیل انجام گردید. رویکرد این تحقیق از نوع کمی است و روش آن از نوع پیمایشی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پسر مقطع متوسطه سال های دوم و سوم دبیرستان و دبیران شاغل به تدریس در شهر های بانه و مریوان در سال تحصیلی90-91 می باشد. با توجه به گستردگی و پراکندگی جامعه آماری از روش نمونه گیری خوشه ای برای انتخاب نمونه استفاده گردید که بر این اساس 372 دانش آموز و 30 نفر از دبیران به عنوان نمونه پژوهش انتخاب گردیدند. برای گردآوری داده های کمی از دانش آموزان از پرسشنامه انگیز پیشرفت هرمانس و برای بررسی دیدگاه دبیران از مصاحبه نیمه ساختمند بهره گرفته شد. جهت تحلیل یافته ها نیز علاوه بر آمارهای تی و روش تحلیل واریانی از روش تحلیل محتوا استفاده شد. نتایج کلی پژوهش مؤید آن است که ارتباط معنی داری میان میزان اشتغال به کار با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان وجود دارد این نتایج نشان داد که میان اشتغال به کار با میزان انگیزه پیشرفت دانش آموزان رابطه معکوس وجود دارد.
